Kentiçi ulaşım sonucu oluşan negatif dışsallıklar ve önleme yolları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERKAN BENK

Danışman: DOĞAN ŞENYÜZ

Özet:

Günümüzde kentler trafik tıkanıklığı, çevresel bozulma, trafik kazası ve gürültü gibi önemli ulaşım sorunlarıyla karşı karşıyadırlar. Bu tür sorunlar ulaşım faaliyeti esnasında oluşan özel maliyetlerin sosyal maliyetlere eşit olmamasından kaynaklanmaktadır. Yani bireyler ulaşım faaliyeti esnasında meydana getirdikleri maliyetlerin tamamına katlanmamakla birlikte oluşturdukları maliyetlerin bir kısmını dışsal maliyet şeklinde topluma yansıtmaktadırlar. Kentiçi ulaşımın negatif dışsallıkları olarak ifade edilen bu sorunun önlenmesine yönelik herhangi bir müdahalenin olmaması gelecekte daha büyük ve karmaşık sorunların meydana gelmesine neden olacaktır. Bu çalışmanın amacı kentiçi ulaşım sonucu oluşan negatif dışsallıkların boyutlarını ortaya koymak ve söz konusu dışsallıkların içselleştirme sürecinde uygulanan yöntemlerin sürdürülebilir ulaşım anlayışı açısından değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikli olarak dışsallık kavramına ilişkin açıklamalara yer verilmiş olup, bu açıklamalar ışığında kentiçi ulaşım dışsallıkları incelenmiştir. Đncelemede kentiçi ulaşım dışsallıklarının türleri, oluşma nedenleri ve meydana getirdiği ekonomik etkiler değerlendirilmiştir. Son olarak, kentiçi ulaşım dışsallıklarının sürdürülebilir ulaşım anlayışı içerisinde nasıl içselleştirilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Sonuç olarak kentiçi ulaşım dışsallıklarının önlenebilmesi öncelikli olarak geleneksel ulaşım anlayışından sürdürülebilir ulaşım anlayışına geçişle mümkündür. Bu durum ulaşımda paradigma dönüşümüne ihtiyaç duymakla birlikte, kapsamlı bir etki analizini ve toplumun bütün kesimlerini kapsayan bir yapıyı ele almayı gerekli kılmaktadır.