Edmund Burke'te politik akıl ve modernite eleştirisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜNHAN GAYIRHAN

Danışman: ALİ YAŞAR SARIBAY

Özet:

Bu çalışma, Edmund Burke'ün modernite eleştirisini göstermeyi amaçlamaktadır. Bunun için ilk olarak modernite - akıl ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Burada modernitenin soyut akıl anlayışına dayandığı ve soyut aklın ürünlerinin moderniteyi şekillendirdiğine işaret edilmiştir. Burke'ün modernite eleştirisi de bu akıl anlayışına ve bu aklın ürünlerine yöneliktir. Burke'ün bu eleştirisi salt bir tepki değil, kendi akıl anlayışına bağlı olarak gelişen bir eleştiridir. Bu çalışmada, Burke'ün akıl anlayışını merkeze almaktadır. Burke, bu akıl anlayışı ile aynı zamanda muhafazakâr politik düşüncenin içerisinde konumlanır. Muhafazakâr politik felsefe ve liberal politik felsefe arasındaki ayrımı farklı akıl anlayışlarının bir çatışması olarak ifade edebiliriz. Bu bakımdan, liberal politik felsefe soyut akla bağlı olarak bir gelişim gösterirken, muhafazakâr politik felsefe ise tarihsel deneyime dayanan bir akıl anlayışını ön plana çıkarmıştır. Burke de, soyut akıl anlayışını, tarihsel ve toplumsal bağlamından kopuk olması bakımından eleştirir. Burke için akıl, tarihsel ve toplumsal bir bağlamın içerisindedir.Burke tarihsel deneyime dayanan bu akıl anlayışını, politik akıl olarak kavramlaştırır. Bu çalışmada, politik akıl ve tarihsel deneyim arasındaki ilişki, Burke'ün akıl anlayışını açmak için üzerinde durulan bir diğer konu olmuştur.Burke'ün modernite eleştirisi de, onun politik akıl anlayışına bağlı olarak bir gelişim göstermiştir. Bu bakımdan, Burke'ün soyut akla ve soyut aklın ürünlerine yönelik eleştirisi onun modernite eleştirisini oluşturur. Burke'ün modernite eleştirisi, onun tarihsel deneyim vurgusu ile beraber gitmektedir. Nitekim, Burke için modernite tarihsel mirasın reddidir. Bunun sonucu da tarihsel süreklilik algısının kırılması ve toplumsal düzensizliktir.