Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İbrahim Uludaş
Danışman: REMZİ KAYA
Özet:Ebû Hayyân el-Endelûsî'nin el-Bahru'l-Muhît adlı tefsîri kırâatlar açısından önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızda bu tefsîri, kırâatlar açısından incelemeye gayret ettik. Müellif 654/1256 tarihinde Gırnata'da doğdu. İlim hayatı 25 yaşına kadar Endülüs bölgesinde sürdü. Daha sonra doğuya yaptığı zorunlu seyahatin sonunda Mısır'a yerleşti. Vefat ettiği tarih olan 745/1344'e kadar burada hayatını devam ettirdi. Yaşadığı dönemin en büyük dil ve kırâat âlimlerinden olan Ebû Hayyân; gerek Endülüs bölgesinde gerekse Mısır bölgesinde birçok hocadan ilim tahsîl etti. Daha sonra kendisi de birçok ilim alanında dersler vererek öğrenciler yetiştirdi. Müellif; bir yandan talebe yetiştirirken diğer yandan da gramer, kırâat, edebiyat, tefsîr, tarih, fıkıh ve hadîs alanlarında da birçok eserler kaleme aldı. Ebû Hayyân tefsîrini Mısır'a yerleştikten sonra, 710/1311 yılında telif etmeye başlamış ve yaklaşık olarak 17 sene gibi uzun bir zaman içerisinde bitirebilmiştir. Müellifin kaleme aldığı son eserlerinden olan bu eser, içerdiği kırâatlar açısından çok zengin olup, bir kırâat ansiklopedisi mahiyetini taşımaktadır. Genellikle âyetlerde geçen sahîh ya da şâzz kabul edilen kırâat vecihlerine yer vermiştir. Bu kırâatların i'râbını yapmış; bunlarla ilgili daha önceki âlimlerin görüşlerini zikretmiş ve tartışmalı konulara değinmiştir. Ebû Hayyân Kırâat-i Seb'a'nın sağlam senetlerle bizlere ulaştığını ve mütevâtir olduklarını kabul etmiş ve bunların hepsinin Kur'ân olduğunu belirtmiştir. Sağlam senetlerle Peygamberimizden gelen Mütevâtir kırâatlar arasında tercih yapmanın gereksiz olduğunu da zikretmiştir. Şâzz kırâatlara da değinmiş ve bunları tefsîrinde malzeme olarak kullanmıştır. Bu çalışmamızda el-Bahru'l- Muhît'in kırâatlar açısından incelenerek önemini ortaya koymak hedeflenmiştir.