Bursa Ataevler’de kentsel dönüşüm sürecinin değerlendirilmesi: Eğitimciler sitesi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşe Erez

Danışman: TÜLİN VURAL ARSLAN

Özet:

Kentlerde sosyal, ekonomik, fiziksel değişimler neticesinde oluşabilecek kentsel problemleri çözmek ve ortaya çıkacak yeni ihtiyaçları karşılamak amacıyla kentsel dönüşüm projeleri uygulanmaktadır. Türkiye’ de kentlerin dönüşümünü tetikleyen iki önemli unsur 1950’ler sonrası hızlı bir konut üretimi gerektiren sanayileşme hamleleri ve 1999 depremi olmuştur. Yapıların depreme dayanıklı, güvenilir olmadığı gerçeği, kaçak yapılaşma, niteliksiz yapı stokunun varlığı gibi nedenler ve bunlardan kurtulma gerekliliği kentsel dönüşüm fikrini öne çıkarmıştır. Bursa da pek çok kent gibi neoliberal ekonominin gereksinimleri doğrultusunda değişmiş ve yeniden yapılandırma sürecine girmiştir. 2000’li yıllarda ise kentin coğrafi yapısı, çarpık kentleşme ve deprem riski sebebiyle yerinde dönüşüm neredeyse zorunlu hale gelmiş, kentte yenilenmenin kentsel dönüşümle gerçekleşmesi benimsenen bir faktör olmuş ve bununla birlikte emsal artışı kararı dönüşümü tetiklemiştir. 2010 yılından sonra kentin batı bölgesinde kentsel dönüşüm uygulamaları başlamıştır. Bursa’nın Nilüfer ilçesinde yer alan Ataevler bölgesi; kentin hızlı gelişen batı yakasında bulunması ve emsal artışı kararından etkilenmesi sebebiyle kentsel dönüşüm için avantajlı bir bölge niteliğindedir. Bu bölgede yer alan Eğitimciler Kooperatifi ise depremde hasar görmüş, kullanıcı gereksinimlerine cevap veremeyen binalardan oluşan bir toplu konuttur. Bu çalışmada Bursa kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında Eğitimciler Kooperatifi için önerilen dönüşüm projesi, kentsel dönüşüm kriterleri bağlamında incelenmiştir. Çalışmada öncelikle, kentsel dönüşüm kavramının farklı tanımlarına, amaçlarına ve geçmişten günümüze yaşadığı sürece yer verilmiştir. Ardından kentsel dönüşüm kavramının dönemin hakim paradigmaları doğrultusunda yaşadığı değişim değerlendirilmiştir. Çalışmada bahsedilen dönüşüm projesi nihayetinde ortaya çıkacak olan sonuçların, kentsel dönüşümün farklı boyutlardaki amaçlarına ne düzeyde cevap verdiği, bu anlamda Eğitimciler Kooperatifinin kentsel dönüşüm sürecine girmesi ve yapılacak olan Eğitimciler Sitesi’nin kentsel dönüşüm alanında oluşturacağı etkiler nelerdir, hangi kararlar neticesinde kooperatif binaları yıkıldığı halde önerilen dönüşüm projesi durdurulmuş ve uygulama aşamasına geçilememiştir soruları araştırılmıştır.