Sosyal ağ kullanımı davranışlarının beden imgesi ve depresyon ile ilişkisinin sosyal karşılaştırma kuramı bağlamında incelenmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL ÇOBAN

Danışman: Leman Pınar Tosun

Özet:

Günümüzde dijital iletişim olanakları çok yaygınlaşmış ve özellikle sosyal ağ sistemlerinin kullanımı popüler hale gelmiştir. Önceki çalışmaların sonuçları, sosyal ağ kullanımının, kişilerin beden imgelerini beğenmede azalma ile ve depresyon düzeylerinde artış ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu çalışmanın amacı, söz konusu ilişkide, biri bireysel, diğeri kişilerarası nitelikte iki değişkenin (öz-şefkat ve ilişkisel yakınlık düzeyi) koruyucu işlev görme potansiyelini sorgulamaktır. Katılımcılar, Bülent Ecevit Üniversitesi’nin 228 öğrencisidir (106 K, 110 E). Öğrencilere sosyal ağ kullanım yoğunluğu, diğerini kendi benliğine katma, öz-şefkat, durumsal depresyon, bedeni beğenme ölçekleri ile sosyal ağ kullanımına ve sosyal ağlarda fiziksel görünüm açısından yaptıkları yukarı yönde karşılaştırmalara ilişkin soru formları verildi. Önce, sosyal ağ kullanım sıklığının depresyonla ilişkisinde fiziksel görünüme dair yukarı yönde karşılaştırmalar yapmanın ve bedenini beğenmenin düzenleyici rolleri yapısal eşitlik modeli kullanarak sınandı. Sosyal ağ kulanım sıklığının yukarı yönde karşılaştırmaları daha sık yapmayı, onun da kendi görünümünü daha az beğenmeyi, ve son olarak kendi görünümünü beğenmemenin depresyonu yordadığı bulundu. Ardından, yukarı yönde karşılaştırma yapma sıklığı ile kendi görünümünü beğenmeme arasındaki ilişkide, öz-şefkatin ve karşılaştırma yapılan kişilerle ilişkisel yakınlığın düzenleyici rolü test edildi ve sadece öz-şefkatin etkisi anlamlı bulundu. Kişilerin öz-şefkat düzeylerinin yüksek olması durumunda söz konusu negatif ilişkinin azaldığı, öz-şefkat düzeyleri düşük olduğunda ise negatif ilişkinin daha güçlü olduğu saptandı. Bulgular, sosyal ağ kullanımının depresyonla ilişkisini açıklamada bireysel ve sosyal psikolojik faktörlerin rolü bağlamında tartışıldı.