Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, TIP FAKÜLTESİ, TEMEL TIP BİLİMLERİ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DUYGU GÖK YURTSEVEN
Danışman: Özhan Eyigör
Özet:Nesfatin-1, besin alımını engelleyerek enerji metabolizmasını düzenleyen anoreksijenik bir peptit olarak ilk defa hipotalamus ve soliter traktusta yerleşik nöronlarda belirlenmiştir. Nesfatin-1 nöronlarının çoğunluğu hipotalamusun paraventriküler (PVN), supraoptik (SON) ve arkuat çekirdekleri (ARC) ile lateral hipotalamik alanda (LHA) yoğunlaşmıştır. Çalışmamızda; hipotalamusun birçok endokrin ve peptiderjik sistemi üzerinde etki gösteren eksitatör aminoasit nörotransmitterlerinin başında gelen glutamatın, nesfatin-1 nöronları üzerindeki etkilerinin gösterilmesi amaçlandı. Bu doğrultuda iki özgün amaç belirlendi. Özgün amaç 1 doğrultusunda nesfatin-1 nöronlarının regülasyonunda glutamaterjik sistemin rolünün araştırılması hedeflendi. Çalışmalarda hipotalamusun SON, ARC ve PVN'de yerleşik nesfatin-1 nöronları incelendi. Glutamat agonistlerinin etkilerini belirlemek üzere, kainik asit (2.5 mg/kg), AMPA (5 mg/kg) ve NMDA (100 mg/kg), kontrol grupları için salin, antagonist olarak CNQX (2 mg/kg) ve MK801 (1 mg/kg) enjeksiyonu yapılan dişi ve erkek sıçanları içeren deney grupları oluşturuldu. Nesfatin-1 nöronlarındaki c-Fos, pCREB ve pSTAT proteinlerinin ekspresyonları değerlendirildi. Agonist enjeksiyonları sonrasında aktive olan nöron sayısındaki anlamlı artış, hem dişi hem de erkek deneklerde görülürken bu etkilerde cinsiyetler arası farklılıklar belirlendi. Ayrıca, her üç agonistin enjeksiyonlarından önce özgün antagonist uygulanması, her üç çekirdekte aktive olan nesfatin-1 nöron sayısında istatistiksel olarak anlamlı bir azalmaya yol açtı. Glutamat agonistlerinin nesfatin-1 nöronlarındaki pCREB ekspresyonunu değiştirmediği, pSTAT ekspresyonunu ise tetiklemediği gösterildi. Özgün amaç 2 kapsamında ise nesfatin-1 nöronlarında glutamat reseptör alt ünitelerine ait proteinlerin ekspresyonları ikili immünofloresans yöntemi ile araştırıldı. Sonuçlar, nesfatin-1 nöronlarında homomerik ya da heteromerik fonksiyonel reseptör kanalları oluşturabilecek glutamat reseptör alt birimlerinin eksprese olduklarını gösterdi. Sonuç olarak, endojen glutamatın reseptörlerine bağlanarak nesfatin-1 nöronlarını aktive ettiği, bu etkide erkek ile dişi denekler arasında cinsiyete bağlı farklı etkileşimlerin var olduğu belirlendi.