Fransa’da din eğitimi: Alsace-Moselle Bölgesi üzerine bir araştırma

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve Kılınç

Danışman: TURGAY GÜNDÜZ

Özet:

Fransa devleti kendini laik ve demokratik bir cumhuriyet olarak tanıtmaktadır. 1905 yılında din ve devlet birbirinden ayrılmış ve din ferdi bir hak olarak telakki edilmiştir. Bu tarihte Alman imparatorluğun hâkimiyeti altında olan Alsace-Moselle bölgesinde bu yasa uygulanamamıştı. Dolayısıyla din ve devlet ayırımı gerçekleşmemişti. 1918 yılında bu toprakların tekrar Fransız devletinin olunca, Fransız devleti o bölgeye has bir statü inşa etmişti. 1919 yılında Fransız mevzuatının bu bölgelerde uygulanması üzerine bir oylama yapıldı ve yapılan oylama sonucunda Fransız mevzuatının bu bölgelerde uygulanmaması ve eski eğitim sisteminin muhafazası kabul görmüştü. Eski eğitim sisteminin laik olmaması, 1918 yılından önce var olan din derslerinin devamına işaret etmekteydi. Bu tarihten sonra Alsace-Moselle bölgesinde din eğitimi yasal bir şekilde hala eğitim sisteminde bulunmaktadır. Bu çalışma Alsace-Moselle bölgesinde din eğitimini araştırmayı hedeflemektedir. Bu tez alanında bir ilk olduğu için doküman incelemesine dayalı tasvirî bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Bu çalışmada Fransa’da ve özellikle Alsace-Moselle bölgesindeki genel eğitim sistemi ve din eğitimi, ülkenin tarihî arka planı, örgün eğitiminin yapısının nasıl şekillendiği, din eğitimi ve eğitim sisteminin dayandığı hukuki dayanakların neler olduğu, din eğitimi hakkında hangi tartışmaların yapıldığı ve özel okullarda yer alan din eğitiminin mahiyeti incelenmiştir. Ayrıca Alsace-Moselle’de din eğitiminin istisnai olarak verilebilmesinin nedenleri, bölgenin sahip olduğu özel statünün hangi imtiyazları sağladığı, din eğitimi tarihinin nasıl şekillendiği, kamu okullarda verilen din eğitiminde hangi model ve yaklaşımlar benimsendiği, din ve ahlak eğitimin okul müfredatlarında nasıl bir içerikte yer aldığı, din eğitimi ve öğretiminden yararlanma imkân ve fırsatları bakımından farklı din ve mezhep mensuplarının, özellikle de Müslümanların durumları neler olduğu gibi sorulara cevaplar aranmıştır.