Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DENİZ TURAN
Danışman: METİN ERDEM
Özet:Kamusal mallar uzun süredir kamu ekonomisinin merkezinde yer alan bir kavramdır. Samuelson tarafından tanımlanan tam kamusal mallar, tüketimde rekabet ve dışlamanın olmamasını içeren karakterlere sahiptirler. Piyasa bu malları etkin olarak fiyatlayamaz. Bundan dolayı kamusal mallar sıklıkla, piyasa başarısızlığı ve devlet müdahalelerini haklı çıkarıcı mallar olarak adlandırılırlar. Ekonomik liberalizasyon, teknolojik ilerleme ve özelleştirme, piyasaların yeni üretim alanlarına genişlemesine ve ulusal sınırlar boyunca büyümesine izin vermiştir. Bu nedenle malların özellikleri kamudan özele ve özelden kamuya doğru değişebilmektedir. Bundan dolayı özel, sadece piyasa ile, kamu da devlet ile daha fazla eş tutulamaz.Küresel kamusal mallar terimi ise, birçok farklı alanda yer alan kamu mallarının artan küreselleşmesini karşılamak için ortaya konmuş, nispeten yeni bir kavramdır. Ancak küreselleşme olgusu yeni değildir. Küreselleşme dilimize her gün nüfuz eden bir kavramdır. Kamusal mal kavramı küresel yeniden yapılanmada gözden kaçmamıştır ve son zamanlarda küresel bir boyut kazanmıştır. Aslında, kamu mallarının birbirine bağlanması 1970'lerin başlarından beri hızlandırılmış bir süreçtir ve 19. yüzyılın sonlarından beri gerçekleştirilmektedir. Küresel kamusal mal kavramı, 21. yüzyıldaki yeni küresel değişimleri anlamamıza yardımcı olacaktır.Küresel kamusal malların öneminin artması, uluslar arası politika gündemlerinde olduğu kadar ulusal gündemde de yeni ilgiler uyandırmıştır. Son zamanlardaki global krizler Küresel kamusal malların sunumunda ulusal tedbirlerin önemli olduğunu ve hatta vazgeçilemez olduğunu fakat yeterli olmadığını gösterir. Uluslararası ortamda devlete denk bir kurumun olmaması nedeniyle, küresel kamu mallarının üretimi ve finansmanı yetersiz hale gelmektedir. Bu yüzden, devletler ve diğer aktörler arasında eşgüdüm ve işbirliği çabaları, uluslararası işbirliği, yeni politika mekanizmaları ve araçlar gereklidir.Küresel kamusal malların varlığını kabul etmek ve tedarikini sağlamlaştırmak, günümüzün küreselleşen dünyasında bireylerin refahını artırmanın merkezinde yer almaktadır. Bireylerin refahı sadece ulusal hükümetlerin kamusal mal sunumuna bağlı olmayıp, uluslar arası işbirliği ile sağlanabilecek olan küresel kamusal malların sunumuna da bağlıdır.Birinci bölümde kamusal mallar kavramı gözden geçirilecek ve bu malların arzıyla ilgili bazı sorunlar ortaya konacaktır. Daha sonra bireylerin bu mallardan yararlanmaları ile sunumuna katkıları arasındaki bağlantının eksikliğini ifade eden bedavacılık sorunu üzerinde durulacaktır.İkinci bölümde küresel kamusal mallar konusu ele alınacak ve bu malların tanımı, küreselleşme süreci ile ilişkisi, sunumu ve sunumunda karşılaşılan sorunlara değinilecektir.Son bölümde ise, küresel kamusal malların finansman yapısı, resmi kalkınma yardımları, uluslar arası işbirliği ve uluslararası kuruluşların rolleri ayrıntılı olarak ele alındıktan sonra, küresel kamusal malların finansmanına yönelik çözüm önerileri ortaya konacaktır.