Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esmahan Buse Bulut
Danışman: Nermin Bulunuz
Özet:
Öğretim süreciyle
değerlendirmenin birleştiği ve not verme amacı olmayan biçimlendirici
değerlendirme uygulamaları; değerlendirmenin sürece yayıldığı, öğrencilerin
sürece aktif şekilde katıldığı ve daha fazla sorumluluk aldıkları bir
değerlendirme anlayışıdır. Bu çalışmada yedinci sınıf öğrencilerinin, mayoz bölünme
konusundaki iki aşamalı biçimlendirici yoklama sorularına verdikleri cevapların
birebir geri bildirimlerle desteklenmesinin, akademik başarılarına ve kalıcılık
düzeylerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Araştırma
2022-2023 Eğitim Öğretim yılı Güz döneminde, Bursa İli Nilüfer ilçesindeki bir
devlet ortaokulunda öğrenim gören, 33 yedinci sınıf öğrencisi ile
yürütülmüştür. Araştırma sürecinde sınıfın Fen Bilimleri dersi öğretmeni, mayoz
bölünme konusunu Fen Bilimleri Öğretim Programı’na göre anlatmıştır. Araştırmacı tarafından, mayoz bölünme
konusunda yer alan üç kazanıma yönelik olarak hazırlanmış olan iki aşamalı
biçimlendirici yoklama soruları, sınıfın Fen Bilimleri öğretmeninin kazanımları
işleyiş sırasına göre öğrencilere uygulanmıştır. Cevaplar araştırmacı
tarafından değerlendirilmiş, sahip oldukları yanlış ya da eksik kavramlar
tespit edilmiştir. Araştırmacı, öğrencilere verdikleri cevaplara yönelik olarak
birebir sözlü ve yazılı geri bildirimler vermiştir. Fen Bilimleri öğretmeninin
mayoz bölünme konusunu öğretiminin tamamlanmasının ardından, öğrencilerin
akademik başarılarını tespit etmek amacıyla akademik başarı testi
uygulanmıştır. Aynı test, üzerinde hiçbir değişiklik yapılmadan, uygulamadan 4
hafta sonra, kalıcılık testi adı altında yeniden uygulanmıştır. Araştırmacı
tarafından uygulama sürecinde alınan gözlem notları, gözlem formu haline
getirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak; akademik başarı
testleri, biçimlendirici yoklama soruları ve gözlem formları kullanılmıştır. Araştırmada
hem nicel hem nitel veri toplama araçlarına yer verilmiş ve karma yöntem
kullanılmıştır. Başarı testlerinden elde edilen nicel veriler, Wilcoxon
İşaretli Sıralar testi kullanılarak, biçimlendirici yoklama sorularından elde
edilen veriler ise, betimsel olarak analiz edilmiştir.
Bulgular
öğrencilerin geri bildirimler öncesi konu hakkında eksik ve yanlış kavramlara
sahip olduklarını, sözlü ve yazılı geri bildirimler sonrasında öğrencilerin
sorulara bilimsel olarak doğru açıklama yapabilme oranlarında artış olduğunu
göstermektedir. Çalışmada biçimlendirici yoklama sorularının, öğrencilerin akademik
başarılarını ve kalıcılığı artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, iki
aşamalı biçimlendirici yoklama sorularının, Fen Bilimleri dersinin diğer
konularında ve başka derslerde de kullanılması önerilmektedir.