Bursa ilindeki sığırlarda ayak biyomekaniğinin morfolojik, radyolojik, patolojik ve taban yük dağılımı bulguları ile karşılaştırmalı araştırılması: Randomize eks-vivo çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Uygur Canatan

Danışman: HAKAN SALCI

Özet:

Bu çalışmada; Bursa ilindeki sığırlarda ayak biyomekaniğinin morfolojik, radyolojik, patolojik ve taban ağırlık dağılım bulguları ile karşılaştırmalı araştırılması amaçlandı. Çalışmanın materyalini; Bursa ili ve ilçelerindeki mezbahalara getirilmiş 85 adet ineğe ait 340 adet ayak oluşturdu. İlçelerden randomize alınan 5 ineğe ait ayaklara ilçe ismi ve olgu numarası verilerek gerekli işaretlemeler yapıldı. Ayakların mekanik temizliği sonrası klinik olarak ayak derisi ile medial ve lateral tırnaklardaki lezyon varlığı incelendi. Morfolojik olarak tırnak açısı, paries ungulae uzunluğu, diyagonal paries ungulae uzunluğu, solea ungulae uzunluğu ve genişliği, iç ve dış tırnak yükseklikleri, ökçe yükseklikleri ölçüldü. Radyolojik olarak bulguların toplam sayı ve yüzdelik değerleri alındı. Histopatolojik inceleme için hastalıklı ayaklardan numune alındı, preparatlar hazırlandı ve hematoksilen eozin boyama sonrası mikroskobik incelemeler gerçekleştirildi. Footscan platformu kullanılarak taban ağırlık dağılımları belirlendi. İstatistiksel olarak morfolojik ve taban ağırlık dağılımı bulgularının grup içi değerlendirmesi ve ikili grup karşılaştırmalarında “t-testi”, ikiden fazla grup karşılaştırmalarında “tek yönlü varyans analizi” ve çoklu karşılaştırmalarda “Tukey testi” kullanıldı, gruplar arası değerlendirmelerde “Pearson Korelasyon” analizi kullanıldı. Klinik muayenede 84 inekte en az bir ayak hastalığı belirlendi. Ökçe erozyonu %80 oranda görülürken, diğer enfeksiyöz, non-enfeksiyöz ve tırnak deformasyonu gibi ayak problemleri de tespit edildi. Radyolojik olarak, en yaygın bulgu osteofitti ve phalanx proximalis’te (%89,41), procesus extensorius’ta (%78,82) ve tuberculum flexorium’da (%67,06) görüldü. Morfolojik muayenede, gruplar arasında, tırnak açısı sağ ön lateral tırnakta, iç kenar yüksekliği sağ ön lateral-medial ve sol arka lateral tırnaklarda, dış kenar yüksekliği de sağ ön medial, sağ arka medial, sol arka lateral ve sol arka medial tırnaklarda anlamlı farklılık saptandı. Grup içinde ise tırnak açısının negatif korelasyonları mevcuttu. Taban ağırlık dağılımının gruplar arası yapılan değerlendirmesinde sağ ön lateral, sağ ön medial, sol ön lateral ve sağ arka medial tırnaklarda anlamlı farklılık vardı. Grup içi taban ağırlık dağılımı ile Osmangazi ilçesi diyagonal uzunluk parametresi arasında iyi dereceli pozitif yönlü korelasyon saptandı. Sonuç olarak, sığırlarda ayak biyomekaniğini değerlendirmede ayak taban ağırlık dağılımının anlamlı sonuçlar verdiği görülmüş, bu nedenle morfolojik, radyolojik ve histopatolojik bulgular ile birlikte yapılacak biyomekanik incelemenin sığır ayaklarında daha detay bulgular sunacağı rapor edilmiştir.