Erzurumlu Ketencizâde Mehmed Rüşdi Efendi'nin Mevlid'i: İnceleme-metin


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALİ BEKTAŞ

Danışman: BİLAL KEMİKLİ

Özet:

Mevlid'in ilk örnekleri Arap edebiyatında verilmiştir. Arap edebiyatının önemli şiir türlerinden olan methiye içerisinde Hz. Muhammed'e yapılan övgüler önemli yer tutmaktadır. Hz. Peygamber'in vefatından sonra bu methiyelere bağlı olarak yeni türler gelişmiştir. Mevlid de bu yeni edebi türlerden biridir.Mevlid, Arap edebiyatında başlamasından hemen sonra Türk edebiyatında da kendini göstermiştir. İlk Türkçe mevlid Süleyman Çelebi'nin 812'de (1409) kaleme aldığı Vesîletü'n-necât adlı eseridir. Birçok Türk şairi mevlid kaleme almıştır; fakat en güzel örneğini Süleyman Çelebi yazmıştır. Türkçe yazılan mevlidlerin sayısı 200 civarındadır. Bunlardan bir kısmı Süleyman Çelebi'nin eserine aynen benzerlik gösterir, bir kısmında küçük farklılıklar vardır; geri kalanları ise, tamamen yeni eserlerdir.Biz bu çalışmamızda, XIX. yüzyılın sonu XX. yüzyılın başında yaşayan Ketencizâde Mehmed Rüşdi isimli şairin yazdığı Mevlid'i inceledik. Çalışmamızın inceleme kısmı, giriş ve üç bölüm halinde hazırlanmıştır. Giriş bölümünde: Ketencizâde Mehmed Rüşdi'nin yaşadığı XIX. yüzyılın özellikleri, devrin siyasi ve sosyal durumu, kültürel ve edebi hayatı kısaca ele alınmıştır. Birinci bölümde; Ketencizâde'nin hayatı, eserleri ve edebî kişiliği hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise, metin tespitiyle ilgili hususlar ele alınmış, nüshaların tanıtımı ve değerlendirilmesi yapılmış, metnin kurulmasında esas alınan teknik özelliklerden bahsedilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise, metnin transkripsiyonlu hali yazılmış, nüshalar arası karşılaştırılmalı metin oluşturulmuştur.