Nepotizmin çalışan davranışları üzerindeki etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA FEYZA BAŞ

Danışman: Şenol Baştürk

Özet:

Günümüzde önemli problemlerden biri haline gelen nepotizm kamu ve özel sektörlerde varlığını korumakta ve örgütsel davranışları doğrudan etkilemektedir. Organizasyonlar için önemli bir kaynak olan insan kaynağını etkileyen nepotizm algısı zamanla örgütsel davranışlara yansımaktadır. Bu araştırmanın amacı, özel ve kamu sektöründeki nepotizm uygulamasının çalışanların örgütsel davranışlarına etkilerini araştırmaktır. Araştırma Bursa ilinde yer alan özel ve kamu bankalarında uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemini 170’i kamu sektörü 136’sını özel sektör olmak üzere toplam 306 kişi oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan çalışanlara demografik özellikleri belirleyen sorular, nepotizm algısını belirleyen sorular, örgütsel bağlılığı belirleyen sorular, iş tatminini belirleyen sorular ve iş stresini belirleyen sorular olmak üzere toplamda beş bölümden oluşan bir anket formu yöneltmiştir. Bu bağlamda çalışanların nepotizm algısının örgütsel davranışlara etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde IBM SPSS Statistics 24.00 paket programı kullanılmıştır. Analizlerde Bağımsız örneklem T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon ve Spearman Korelasyon analizi uygulanmıştı. p< 0.05 için tüm sonuçlar istatiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Elde edilen veriler, nepotizmin ile örgütsel bağlılık ve alt boyutlarından biri olan duygusal bağlılık arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Nepotizm ile normatif bağlılık(r=0,266; p<0,01) ile arasında pozitif anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Örgütsel bağlılık alt boyutu olan devam bağlılığı ile nepotizm arasında negatif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r- 0,210; = p<0,01). Bu sonuca göre iş görenlerin nepotizm algılarının artması durumunda duygusal bağlılık ve normatif VI bağlılığın azalacağı, devam bağlılığının artacağı iddia edilmiştir. Araştırmada nepotizm ve iş tatmini arasında negatif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=-0,334, p<0,01). Bu sonuca göre nepotizm algısı arttıkça iş tatminin azalacağı iddia edilmektedir. . Araştırma nepotizm ve iş stresi arasında pozitif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0,378, p<0,01). Bu sonuca göre Nepotizm algısı artıkça iş stresi düzeyinin artacağı iddia edilmektedir. Araştırmada yapılan T Testi analiz sonucunda kamu işletmelerinde çalışanların nepotizm algısının, özel işletmelerde çalışanlara göre daha fazla olduğu saptanmıştır.