Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA ACAM
Danışman: Selen Durak
Özet:Tarih öncesi çağlardan itibaren günümüze kadar insanoğlunun yaşadığı mekanları biçimlendirirken severek uyguladığı süsleme, kimliğinin, kültürünün ve yaşam biçiminin önemli sembollerinden biri olmuştur. Yaşam mekanını oluşturan yüzeylerde kullanılan süsleme teknikleri mimarinin estetik unsurlarından birisi olarak dünyanın çeşitli bölgelerinde değişik dönemlere göre değişen farklı üslûp ve teknik özellikler göstermektedir. Türk İslam sanatının gelişimine bağlı olarak Osmanlı sivil mimarisi içerisinde konutlarda kullanılan süsleme anlayışı 19. yüzyılda Batılılaşma etkisi ile değişim göstermiştir. Bu değişim, imparatorluk merkezi İstanbul'dan başlayarak farklı kentlere de yansımıştır. Bu tez kapsamında benzer özellikler taşıması nedeni ile ele alınan örnekler 19. yüzyıl batılılaşma etkilerinin görüldüğü Anadolu'da Gaziantep ve Ortadoğu'da Halep kentlerinde yer alan konut örnekleridir. Bu kentlerde sıklıkla taş bezeme, ahşap oyma motifleri ve duvar resimleri iç mekan tasarımının ana öğeleri olarak kullanılmışlardır. Bu tez kapsamında süslemenin konut mimarisindeki yeri ve önemi, Ortadoğu'daki süsleme geleneğinin Halep konutlarına etkisi ve Türk İslam süsleme sanatının Gaziantep konutlarına etkisi araştırılmıştır. Gaziantep’te konut süslemesi açısından öne çıkan örnekler Abdülkadir Kimya Evi ile Göğüş Evi’dir. Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olarak, yerel Halep mimarları ve zanaatkârları, tekniklerini ve kültürlerini mimari eserlerine aktarmışlardır. Özellikle 19. yüzyılda inşa edilen konutlarda Osmanlı Batılılaşma Dönemi etkisi ile çeşitli süsleme teknikleri kullanılmıştır. Bu konutlardan öne çıkanlar Gazali Evi ile Açıkbaş Evi’dir. 2012 yılından itibaren Suriye'nin mimari mirasının çoğu savaş nedeniyle yok edilmiştir. Halep'te, şehrin hem eski hem de modern bölgelerindeki kayıplar artmış ve birçok geleneksel konut hasar görmüştür. Gazali ve Açıkbaş Evi de büyük hasar almıştır. Bu nedenle Halep’te ele alınan konutlarda kullanılan süslemeler kaynaklardan aktarılmıştır. Gaziantep’te ele alınan konutlarda kullanılan süslemeler fotoğraflanarak belgelenmiştir. Osmanlı konut mimarisine ait özgün süsleme geleneğinin gelecek nesillere aktarılabilmesi amacı gözönünde bulundurulmuştur.