Kur'an'da aile modelleri bağlamında aile değerleri ve eğitimi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, İLAHİYAT FAKÜLTESİ, FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ BÖL., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP PORT

Danışman: İsmail Sağlam

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırma, aile değerleri ve eğitimini, Kur’an-ı Kerim’de yer alan aile modelleri bağlamında incelemeyi hedeflemektedir. Araştırma, bu amaç doğrultusunda üç bölümde ele alınmıştır. İlk iki bölüm araştırmanın kavramsal çerçevesini oluşturmaya yöneliktir. Birinci bölümde, aile, aile modelleri, aile değerleri ve aile eğitimi kavramları; sosyoloji, psikoloji, felsefe ve eğitim bilimleri alanına ait çeşitli kaynaklar baz alınarak incelenmiştir. İkinci bölümde aynı kavramların tanımsal çerçevesi, Kur’an-ı Kerim bağlamında oluşturulmuştur. Üçüncü bölümde ise, ilk iki bölümde elde edilen veriler analiz ve sentez yöntemleriyle bir araya getirilerek incelenmiştir. Bu aşamada öncelikle Kur’an-ı Kerim’deki aile modelleri tespit edilmiştir. Kur’an’daki aile modelleri, örnek şahsiyetlerin ve peygamberlerin anlatıldığı kıssalardan oluşturulmuştur. Bir sonraki aşama olarak, tespit edilen aile modellerinin değerleri, eş anlamlı ve yakın anlamlı olanlar aynı başlık altına alınarak on başlıkta toplanmıştır. Bu değerler; iman, iffet, nikah akdi-sadakat, sevgi-aşk, af-merhamet, sabır, adalet, doğruluk-dürüstlük, sorumluluk ve alçakgönüllülük-tevazudur. Bu başlıklar incelenirken değerlerin kazanım haline gelmesi için bağlantılı oldukları temel duygulara da yer verilmiştir. Araştırmada değerlerle ilişkilendirilen duygu ve kavramlar; güven, sevgi, bağlanma, korku, hayranlık, sonsuzluk hissi, utanma/mahcubiyet, vefa, empati, haz kontrolü, hak kavramı ve sorumluluk duygusudur. Ayrıca, tespit edilen değerler ve duyguların kıssalardaki yansımalarının bulunduğu ayeti kerimeler de aktarılmıştır. Ayeti kerimelerde bulunan uygulamalar eğitimsel olarak incelenmiştir. Sonuç olarak, tüm bu veriler harmanlanarak Kur’an’daki aile modelleri bağlamında; örnek olaylar ve uygulamalara yer verilerek aile değerleri ve eğitiminin yol haritası çıkarılmaya çalışılmıştır.