Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: DANAH MOHAMAD
Danışman: Selen Durak
Özet:İslam şehirlerinde çarşılar, İslam medeniyetinin gelişiminin en önemli göstergelerinden biridir ve kentlerin gelişiminde önemli rol oynamışlardır. Tarihsel süreçte kentlerin morfolojik ve demografik açıdan geçirdiği değişimler ve karşılaştıkları çeşitli felaketlere rağmen bazıları günümüze kadar gelebilen bu tarihi çarşıların varlığını sürdürmesinin birçok önemli sebebi vardır. Tez kapsamında İslam şehirlerindeki tarihi çarşıların önemi ve temel özellikleri tanımlanmış, çarşıların sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurlar ile sürdürülebilirliklerinin sosyal, sosyo-ekonomik ve fiziksel boyutları incelenmiştir. Lübnan’da bulunan tarihi Trablus çarşısı, 14 yüzyılda Memlükler Dönemi’nde gelişmeye başlamış, 16. yüzyılda Osmanlılar Dönemi’nde de canlılığını giderek arttırmıştır. Trablus çarşısı, İslam şehirlerinde bulunan diğer tarihi çarşılarla ortak özellikler göstermektedir. Çarşı, yüzyıllardır devam eden ticari ve toplumsal aktivitelerin odağı olmuş ve şehir merkezinin canlılığını korumasında önemli bir rol oynamıştır. Hala varlığını ve canlılığını sürdürüyor olmasına rağmen, günümüzde çarşının çeşitli nedenlerden dolayı öneminin giderek azaldığı gözlemlenmekte ve bu durumun Trablus çarşısının gelecekte de varlığını sürdürebilmesinin önünde bir tehdit oluşturduğu düşünülmektedir. Bu amaçla, Trablus çarşısı ile benzer özelliklere sahip İslam kentlerindeki çarşılar mimari planlama ve sürdürülebilirlik açısından incelenmiştir. Tez kapsamında tarihsel süreçte Trablus’un kentsel ve mimari gelişimi ile Trablus çarşısının gelişimi incelenmiştir. Çalışmada farklı ölçeklerde çeşitli harita ve mimari çizimler ile fotoğraflardan faydalanılmıştır.