Bobin sağımında iplik gerginliğine etki eden faktörlerin deneysel araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE ÇELİK

Danışman: Recep Eren

Özet:

Bu doktora tez çalışmasında birçok tekstil prosesinin kalite ve randımanı için birinci derecede öneme sahip olan bobinden iplik sağımı esnasında bobin çapındaki değişmeye bağlı olarak iplik gerginliğindeki değişme deneysel olarak araştırılmıştır. Bu kapsamda araştırma için endüstriyel uygulamaları temsil eden deneysel bir araştırma düzeneği geliştirilmiştir. Deneysel araştırma düzeneği ipliğin istenilen hızda bobinden sağılmasını sağlayan iki ünitelik bir bobin makinesi, tek bobinlik bir cağlık ünitesi, bobin çapı ölçme sensörü, iplik gerginlik ölçme sensörleri ile bir adet kişisel bilgisayar ve ara birim ünitesinden oluşmaktadır. C programlama dilinde geliştirilen bir yazılım ile eş zamanlı olarak iplik gerginliği ve bobin çapı bilgisayar tarafından okunup hafızaya veri dosyası olarak kaydedilmiştir. Daha sonra işlenen veriler kullanılarak iplik gerginliğinin ve bobin çapının kayıt esnasındaki ortalama değeri hesaplanmış ve bu şekilde iplik gerginliği-bobin çapı ilişkisi elde edilmiştir. Deneysel çalışmalarda silindirik bobinlere sarılı halde 50 denye ve 900 denye arasında değişen 7 farklı numarada bükümlü ve puntalı poliester iplikler ile silindirik ve konik bobinlere sarılı Ne 50/1 ve Ne 10/1 arasında değişen 5 farklı numarada pamuk ipliği kullanılmıştır. Deneysel çalışmalar esnasında ipliğin kalınlığına bağlı olarak en az 8 farklı çap değerinden gerginlik ölçümleri alınarak iplik gerginliği-bobin çapı ilişkisinin dolu çaptan boş çapa kadar yeterli hassasiyette elde edilmesi hedeflenmiştir. İplik gerginliği-bobin çapı ilişkisi her iplik için 100 m/dak, 200 m/dak, 400 m/dak, 600 m/dak ve 800 m/dak sağım hızlarında ve 120 mm, 240 mm ve 480 mm'lik bobin ön yüzeyi-iplik kılavuzu mesafelerinde elde edilmiştir. Ayrıca kaba, kademeli hassas ve 2 farklı sarım sayısına sahip sarım tiplerinin iplik gerginliği-bobin çapı ilişkisine etkisi araştırılmıştır. Yapılan deneysel çalışmalar sonucunda gerek sürekli filaman poliester iplikler için gerekse pamuk iplikler için birçok endüstriyel uygulamayı kapsayacak şekilde iplik gerginliği-bobin çapı ilişkileri elde edilmiş ve değişik parametrelerin bu ilişki üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir.