Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Özel Eğitim, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Melike GENEL
Danışman: Mustafa Kurt
Özet:
Bu araştırmada özel gereksinimli öğrencilerle çalışan bireysel ders öğretmenlerinin, öğrencileri ile etkileşimleri sırasındaki dil ve iletişim becerilerini destekleyecek davranışlarından hangilerini ne sıklıkla kullandıklarını; özel gereksinimli öğrencilerin ise etkileşimde iletişim işlevlerinin ve iletişim araçlarının hangilerini ne sıklıkla kullandıklarını belirlemek amaçlanmıştır. Tarama modellerinden tekil tarama modeli ile desenlenen bu araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 ve 2020-2021 eğitim öğretim yılları Bursa ilindeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden eğitim desteği alan özel gereksinimli çocuklar ve bireysel ders öğretmenleri oluşturmaktadır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama araçları kullanılarak gözlem tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda araştırmaya konu olan şekil verme, betimleyici konuşma, genişletme, ekleme, model olma, tepki isteme + model olma, dilsel haritalama, onaylama, tepki isteme/soru sorma, tepki isteme/doğrudan yönerge verme, tepki isteme/seçenek sunma, tepki isteme/eksiltili cümle kullanma tekniklerinin hepsinin katılımcı öğretmenler tarafından kullanıldığı ancak kullanılma sıklıklarının farklılık gösterdiği, bununla beraber en çok kullanılan tekniğin tepki isteme/doğrudan yönerge verme, en az kullanılan tekniğin ekleme olduğu bulunmuştur. Yine araştırma sonucunda araştırmaya konu olan selamlama-vedalaşma, nesne isteme, hizmet isteme, bilgi isteme, nesne reddetme, hizmet reddetme, bilgi reddetme, nesne verme, hizmet verme, bilgi verme, yaratıcı olma, alıştırma yapma, yorum yapma iletişim işlevlerinin hepsinin ve istenmeyen davranış dışındaki bakış, jest, ses, kelime, cümle iletişim araçlarının katılımcı çocuklar tarafından kullanıldığı ancak kullanılma sıklıklarının farklılık gösterdiği, bununla beraber en çok kullanılan işlevin bilgi verme en az kullanılan işlevin selamlama-vedalaşma olduğu ve en çok kullanılan iletişim aracının jest en az kullanılan iletişim aracının ise cümle olduğu bulunmuştur. Son olarak öğretmenlerden ve çocuklardan elde edilen veriler birlikte yorumlandığında, öğretmenlerin etkileşim sırasında kullandıkları tekniklerin çocukların tercih ettikleri iletişim işlevi ve iletişim aracını etkilediği düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler; Dil öğretim teknikleri, dil ve iletişim becerileri, yetişkin-çocuk etkileşimi, iletişim araçları, iletişim işlevleri