Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TOLGA ALTAŞ
Danışman: HIDIR GENÇOĞLU
Özet:Bu çalışmada; ineklerde artan enerji ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak sıkça kullanılan glikoz prekürsörlerinden propilen glikol ve gliserolün, süt sığırlarının vücudunda uğramış oldukları değişiklikleri gözlemleyerek bu iki glikoz prekürsöründen hangisinin daha etkili olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, propilen glikol ve gliserolün ineklere içirilmesinin; rumen uçucu yağ asitleri (UYA), amonyak azotu (RAA), rumen pH değerleri, kan glikoz ve insülin düzeyleri ile ineklerin lokomosyon skoru, vücut kondisyon skoru ve kuru madde tüketimi (KMT) üzerine etkileri incelenmiştir. Bu araştırma Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Hayvan Sağlığı ve Hayvansal Üretim Araştırma Uygulama Merkezinde bulunan sığırcılık ünitesinde yürütülmüştür. Çalışmada önceden rumen kanülü takılmış ve birden fazla doğum yapmış siyah-alaca ırkı 3 adet sağmal inek kullanılmıştır. Her bir grupta bir hayvan olmak üzere rastgele seçilen bu hayvanlar 3 x 3 latin kare yöntemine göre 13'er günlük periyotlar halinde propilen glikol, gliserol ve kontrol olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. İneklere 10 gün boyunca alıştırma ve 3 gün numune alma dönemi olmak üzere toplam 13 gün boyunca oral olarak propilen glikol (300 ml/gün), gliserol (450 ml/gün) ve su (400 ml/gün) içirilmiştir. Kan numuneleri 0 (içirilmeden önce) ve içirildikten sonra 10, 20, 30, 60, 90, 120, 180, 240 ve 360. dakikalarda, rumen sıvıları ise 0 (içirilmeden önce) ve içirildikten sonra 10, 20, 30, 60, 90, 120, 150, 180, 210, 240 ve 360. dakikalarda alınmıştır. Araştırma boyunca ineklerin tükettikleri kuru madde miktarları günlük, lokomosyon skoru ve vücut kondisyon skorları ise haftalık olarak kayıt edilmiştir. Araştırmadaki verilerin istatistiksel analizinde SPSS 20 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada ineklerin KMT değeri, gliserol içirilen grupta en yüksek (22,9 kg/gün), propilen glikol içirilen grupta ise en düşük (17,3 kg/gün) olarak tespit edilmiştir (P<0,02). Propilen glikol içirilen grupta kan insülin seviyesi (22,2 ng/dL), gliserol (18,5 ng/dL) ve kontrol (16,8 ng/dL) grubuna göre daha yüksek bulunmuştur (P<0,05). Rumen pH değerleri bakımından propilen glikol ile gliserol grupları arasında bir farklılık saptanmamıştır. Ancak propilen glikol ve gliserol içirilen grupların rumen pH değerleri, kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmuştur (P<0,05). Benzer olarak propilen glikol ve gliserol içirilen grupların rumen propionik asit değerleri, kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmuştur (P<0,05). Diğer yandan RAA değerleri gliserol içirilen grupta kontrol grubuna göre daha fazla bulunmuştur (P<0,05). Bu araştırmadan; ineklere içirilen propilen glikolün kan insülin seviyesini artırdığı öte yandan KMT'ni ise belirgin bir şekilde azalttığı, bu nedenle kullanımında bu etkilerinin göz önünde bulundurulması gerektiği sonucu çıkarılmaktadır.