Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Serdar Şahintürk
Danışman: Naciye İşbil
Özet:Apelinerjik sistem kardiyovasküler etkileri nedeniyle oldukça önemli olup, dünya çapında yaygın morbidite ve mortalite sebebi olan kardiyovasküler hastalıklarda yüksek tedavi potansiyeli taşımaktadır. Bu çalışmada apelinerjik sistem elemanları olan apelin ve elabelanın vasküler kontraktilite üzerindeki etkileri ve etki mekanizmaları araştırılmıştır. Erkek Wistar Albino sıçanların torasik aortlarından elde edilen damar halkaları izole organ banyosu sistemine yerleştirilmiştir. Dengelenme periyodu sonrasında fenilefrin ile kasılan damarlara plato fazında pyroglutamyl apelin-13 ([Pyr1]apelin-13) veya elabela-32 (Ela-32) kümülatif olarak uygulanarak damar gerimi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Etki mekanizmalarını ortaya koymak amacı ile spesifik yolak inhibitörleri varlığında belirtilen protokol tekrarlanmıştır. Bu amaçla apelin reseptörü (APJ), endotelyal nitrik oksit sentaz (eNOS), AMP ile aktiflenen protein kinaz (AMPK), siklooksijenaz (COX), mitojenle aktiflenen protein kinaz (MAPK) ve potasyum kanal inhibitörleri kullanılmıştır. [Pyr1]apelin-13 fenilefrin ile ön kasılma uygulanmış sıçan torasik aortunda doz bağımlı olarak gevşemeye neden olmuştur. Ela-32 de benzer şekilde doz bağımlı vazodilatatör etki göstermiştir. Her iki etken maddenin de ortak reseptörleri olan APJ aracılığı ile vazodilatatör etki gösterdiği gözlenmiştir. [Pyr1]apelin-13’ün vazodilatatör etkisinde nitrik oksit (NO), AMPK, prostanoidler ve potasyum kanallarının rol oynadığı belirlenmiştir. Ela-32’nin vazodilatatör etkisine AMPK, prostanoidler ve potasyum kanallarının katıldığı gösterilmiştir. Ela-32’nin sıçan torasik aortundaki vazodilatatör etki düzeyinin [Pyr1]apelin-13’e kıyasla daha yüksek olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada apelinerjik sistemin vazodilatatör etkinliğinde APJ, NO, AMPK, prostanoidler ve potasyum kanal aktivasyonunun rol oynadığı belirlenmiştir. Ela-32’nin [Pyr1]apelin-13’ten daha yüksek seviyede vazodilatasyona neden olduğu gösterilmiştir. Belirgin vazodilatatör etkileri nedeni ile apelinerjik sistem elemanlarının hipertansif hastalıklarda önemli bir tedavi alternatifi olabileceği düşünülmektedir.