İslam hukukunda çok eşlilik ve uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sümeyra Açık

Danışman: ABDURRAHİM KOZALI

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bir erkeğin birden fazla kadınla evlenmesi anlamına gelen çok eşlilik, İslam hukuku eserlerinde de “Teaddüd-i Zevcat” olarak adlandırılmaktadır. Çok eşlilik insanlık tarihi kadar eski, ailenin tarihi ile eşdeğerdir. Seyrek ya da yaygın olarak toplumlarda, ekonomi, din, kültür gibi değişik sebeplerle uygulanagelmiştir. Çok eşlilik, İslamiyet’ten önce Arap coğrafyasında da kuralsız, sınırsız ve adaletsiz bir şekilde uygulanmaktaydı. Aileye ve onu oluşturan değerlere son derece önem veren İslam dini aile ve evlikle ilgili diğer konularda olduğu gibi çok eşliliği de revize etmiş ve hukuki bir zemine oturtmuştur. Özde tek eşliliği tavsiye eden İslam dini çok eşliliği tamamen yasaklamayarak şartları ve sınırlarını belirlemiştir. Fakat gerek fıkhî anlamda bir görüş birliği olmaması gerek kural ve hukuka dikkat edilmeden yapılan uygulamalar neticesinde zamanla çok eşlilik konusunda kafa karışıklığı artmış, bu uygulamalar Müslümanlar tarafından gereklilik yahut şartsız olarak mübah şeklinde görülmüştür. Alandaki ilk resmi düzenleme Osmanlı Devleti’nde 1917 Hukuk-iAile Kararnamesi ile yapılmış, bu kararname diğer Müslüman devletlere de örnek teşkil etmiştir. Bugün Türkiye ve Tunus hariç halkının çoğunluğu Müslüman olan ülkelerde çok eşlilik şartsız yahut şartlı bir şekilde uygulanmaktadır. Şartların genel olarak uygulamalara yansımadığı göz önünde bulundurulduğunda bu uygulamalar, Gayrimüslimlerce de İslam’ın şartsız müsaadesi olarak algılanmakta ve basın yayın araçları ile İslam aleyhine antipropaganda yapılmaktadır. Sosyal bir olgu olmasından hareketle son yıllarda çok eşliliğin aile bireyleri üzerindeki psikolojik etkileri de araştırmalara konu olmuştur.