Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MANSUR TEYFUR
Danışman: HASAN TAŞDELEN
Özet:Arap anlambilimi alanında çalışmalar yapan Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdân er-Râzî (322/933-34), Arap dilbilimcilerinden birisi olarak bilinir. O, hicrî IV. asırdaki hem akla hem de nakle dayanan bütün ilimlerin geliştiği ve olgunlaştığı bir dönemde yaşamıştır. Arap dili ve edebiyatı açısından önemli olan Ebu Hatim'in yaşadığı bu dönemdeki dilsel çalışmalar, aynı zamanda felsefî bir içerik kazanmıştır. Çalışmanın konusu olan Ebû Hâtim'in "Kitâbu'z-Zîne" adlı eseri de, Arap anlambilim çalışması açısından bir zemin teşkil etmektedir. Tezin giriş bölümünde, anlambilim hakkında genel bilgilere yer ve-rilmiştir. Daha sonra ise birinci bölümde, Ebû Hâtim'in eserinde yer alan dilbilimle ilgi-li genel bilgilerden bahsedilmiştir. Onun eserindeki kelimelerin tarihsel gelişimlerinin irdelendiği bu tezin temel kısmını oluşturan ikinci bölümde de Ebû Hâtim'in özellikle Arap anlambilimindeki önemi ortaya konmuştur. Ayrıca tezde, Ebû Hâtim'in eserindeki anlambilim konularının içerik olarak Arap semantiğindeki konumuna da değinilmiştir. Bu tezden elde edilen bulgulara göre her ne kadar anlambilim dil çalışmalarında yeni bir alan olsa da, Arap anlambiliminin temellerini hicri IV. yüzyıla kadar dayandırmanın mümkün olduğu görülmüştür. Böylece çalışma, gelecek nesil araştırmacıları için Arap anlambiliminin tarihsel kökeni hakkında önemli veriler sunmaktadır.