Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Erdal Eroğlu
Danışman: ÖZHAN ÇETİNKAYA
Özet:Bu çalışmanın temel amacı düzenleme okulu bağlamında Türkiye'de devletin dönüşümünün bütçenin ekonomi politik analizinden hareketle ortaya konulmasıdır. Düzenleme okulu, kapitalizmin tarihsel gelişiminin toplumsal ve siyasal müdahale ve düzenlemelere dayandığına ve sermaye birikimi için gerekli üretim ve tüketim arasındaki döngüsel ilişkinin istikrarını sağlayan, yeniden yapılandıran ve kolaylaştıran kurumsal mekanizmalara vurgu yapmaktadır. Bu nedenle düzenleme okuluna göre kapitalizmin belirli dönemlerinde açığa çıkan birikim rejimi krizlerinde istikrarın sağlanmasında devletin rolü oldukça önemlidir. Kamu harcamaları ve vergilerden oluşan devlet bütçeleri ise birikim rejimlerinde en önemli düzenleme araçları olarak kabul edilmektedir. Her ne kadar ana akım maliye anlayışında bütçe ile ilgili teorik bilgiler kapitalist sistemin temel öğelerini içerse ve toplumsal ilişkilerde açığa çıkan çelişkileri perdelese de çalışmanın temel iddiası bu perdenin aralanmasıdır. Çalışmada düzenleme okulunun kuramsal çerçevesinden hareketle Türkiye'de devletin dönüşümü fordist birikim rejimi, fordist birikim rejiminin krizi ve post fordist birikim rejimi olmak üzere üç dönemde kamu harcamalarının ve vergilerin yapısı analiz edilerek ortaya konmaktadır. Elde edilen sonuçlara göre Türkiye'de kapitalist devletin dönüşümünde belirleyici etken sermaye birikiminin yeniden üretiminin ve kapitalist devletin meşruiyetinin sağlanmasıdır. Her bir birikim rejimi modeli bu amaçları gerçekleştiren bir bütçeye yani harcama politikalarına ve vergi düzenlemelerine sahiptir. Örneğin fordist birikim rejiminde kamu harcamalarının büyük bir kısmı emek üretkenliğini arttıran sosyal harcamalardan ve üretimin genel koşullarının devamını sağlayan alt yapı yatırımlarından oluşmuştur. Bu dönemde vergi politikalarında vergi reformları ve sermayeyi teşvik edici vergi düzenlemeleri ön planda olmuştur. Post fordist birikim rejiminde ise finansal serbestleşmenin bir sonucu olarak harcamalar içerisinde faiz harcamalarının payı artmış bunun maliyeti olarak sosyal harcamaların payı azalmıştır. Vergi politikalarında ise sermaye kesimi üzerindeki vergi yükü azaltılarak harcama üzerinden alınan vergilerin de artmasıyla vergi yükü ücretli ve çalışan kesime kaydırılmıştır. Özetle çalışmanın özgünlüğü düzenleme okuluna göre Türkiye'de kapitalist devletin sermaye birikimindeki rolünün bütçe ekonomi politik analiziyle ortaya konulmasıdır.