Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Havva Edanur Kara Demirkaya
Danışman: GÜLAY DURMAZ
Özet:Kelime ve onların art arda dizilişiyle oluşan cümleler, metinlere çok katmanlı anlam kazandırmaları açısından önemlidir. Metinleri anlaşılır kılan öğelerin başında dil birimlerinin varlığı kadar, kelimelerin anlamlarına yüklenen tarihsel dönüşümler, dönemsel kullanılış biçimleri, kalıp ifadeleri ve metinlere ait dönemsel sosyolojik olgu ve olayların etkileri de azımsanamaz. Divan edebiyatının derin ve dönemsel anlamlar yüklü dünyasına girebilmek, sözcük dağarcığını dönemin şairlerinin ruhlarına ve şevklerine yaraşır bir şekilde ortaya çıkarmak adına yapılan çalışmalardan birisi de TEBDİZ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizini ve İşlevsel Sözlüğü) projesidir. Elektronik ortamda veri girişi, sözlük ve bilgi havuzu oluşturarak metinleri bağlamsal olarak değerlendirip kullanıcıların hizmetine sunmayı amaç edinen TEBDİZ Projesi kapsamındaki bu çalışmada sultan şairlerden en "muhteşemi" olarak anılan Muhîbbî'nin (Kânûnî Sultan Süleyman) 500 gazeli (1500-2000. gazeller) gerekli düzenlemeler yapılarak sisteme yüklenmiş ve gazellerin bağlamlı dizini oluşturulmuştur. Çalışmaya esas alınan neşriyat Kemal Yavuz ve Orhan Yavuz'un "Muhibbî Dîvânı-Bütün Şiirleri" adlı çalışması olmuştur. Yapılan bu çalışma ile elde edilen bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük ile şairin gazellerinde kullandığı dil, sözcük zenginliği, dünya ve ahiret hayatına bakış açısı, dönemsel sosyal ve psikolojik etkileşimler, toplumsal yaşam kural ve kaidelerine yönelik zengin bir içerik de sunulmuştur.