Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aysın Giray Kaynak
Danışman: YÜCEL TAŞDEMİR
Özet:Bursa'da iki adet (Doğu ve Batı) atıksu arıtma tesisi mevcut olup bu tesislerdeki arıtma üniteleri, fiziksel arıtma ve anaerobik stabilizasyon havuzlarından oluşmaktadır. Bursa kentinden kaynaklanan ve kanalizasyon sistemi ile toplanarak atıksu arıtma tesislerine iletilen evsel ve endüstriyel atıksular arıtılarak Nilüfer Çayı'na deşarj edilmektedir. Bursa kentinden kaynaklanan tüm atıksuların ancak % 60'ım arıtacak kapasitede inşaa edilmiş olan atıksu arıtma tesislerinde, toplam atıksuyun ancak %45'i toplanmakta ve arıtılmaktadır. Bursa Atıksu Arıtma Tesisleri'ne gelen atıksu, orta karakterli kentsel atıksu olup, % 35-40 oranında BOİ5 giderim verimi ile arıtılmaktadır. Mart 1999 ile Haziran 2002 tarihleri arasında yapılan çalışmalarda BOİ5 giderme verimine etki eden en önemli parametreler olarak atıksuyun sıcaklığı ve hidrolik bekleme süresi (HBS) belirlenmiştir. Arıtma tesislerinin giriş ve çıkışından alınan numunelerde ICP (Inductively Coupled Plasma) cihazı ile toplam ve çözünmüş ağır metal konsantrasyonları belirlenmiştir. Çalışma kapsamında, 14 adet ağır metal göz önüne alınmış olup bunlar: gümüş, alüminyum, arsenik, bor, kadmiyum, toplam krom, bakır, toplam demir, mangan, nikel, kurşun, antimon, kalay ve çinkodur. Analiz sonuçlan değerlendirilerek, tesislerin ağır metal giderim verimleri hesaplanmış ve verimi etkileyen faktörler irdelenmiştir. Bu 14 metal için ortalama giderim verimleri % 8 ile % 65 arasında değişmiştir. Anaerobik stabilizasyon havuzlarında başlıca ağır metal giderim mekanizmasının partiküler formdaki metallerin çökelmesi ile gerçekleştiği belirlenmiştir. Bursa kenti için, en önemli yüzeysel su kaynağı olan Nilüfer Çayı'nın mevcut kirlilik düzeyinin ortaya konması amacıyla Ekim 1999 - Haziran 2002 tarihleri arasında 10 noktadan örnekler alınmıştır. Alınan anlık numunelerde pH, çözünmüş oksijen, biyokimyasal oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, toplam demir, bakır, kadmiyum, çinko, siyanür, florür, kurşun ve toplam krom parametrelerinin analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlan 04.09.1988 tarihli Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği 'ne göre değerlendirildiğinde Nilüfer Çayı su kalitesinin Bursa kent merkezi çıkışında açık bir kanalizasyon niteliğinde olduğu belirlenmiştir. Kent merkezindeki evsel ve endüstriyel deşarjlar nedeni ile yoğun olarak kirletilen Nilüfer Çayı bu kirliliğini Marmara Denizi'ne taşımaktadır.