Çağdaş sanat'ta yaratım süreci olarak manipülasyon

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EVRİM SIRMALI

Danışman: Nuri Yavuz

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Tarihte plastik sanat olarak kabul edebileceğimiz resim, mağara duvarlarında belirmeye başladığından beri pek çok dönemde farklı şekillerde varlığını göstermiştir. Tüm bu süreçler içerisinde devamlılığını sürdüren anlayışların çoğunlukla, optik görme ve yanılsama olgusuyla sanatçı tarafından yorumlandığı görülmüştür. Fotoğrafın bulunması sanatı kökten etkilemiş, sadece estetik kaygıların değil bilimsel çalışmaların da zemini olmuştur. "Çağdaş Sanat'ta Yaratım Süreci Olarak Manipülasyon" konulu tez çalışmasında, optik yanılsamanın dijitalleşen çağda teknoloji ve ihtiyaçlara göre manipüle edilerek yaratılan örneklemelerin araştırması amaçlanmıştır. Leonardo da Vinci ile önem kazanan bilim sanat ilişkisi, fotoğraf makinasının icadı ile devam etmiş ve günümüz sanat anlayışında etkisini daha da arttırmıştır. Özellikle matematik ve sanatın estetik birleşimiyle ortaya çıkan Optik Sanat (Op Art), görsel algılama ilkelerinden meydana gelen ve Gestalt Psikologları tarafından analiz edilen bir yanılsama biçimi olmuştur. Sayısal mantıkla çalışan makinelerin yaygınlaşmasıyla birlikte; görüntüleri değiştirmek ve üzerinde oynamak mümkün hale gelmiştir. Gerçeğin yerine geçen kodlar ve işaretler dış dünyayı dönüştürme vazifesini tamamen üstlenmektedir. Manipülasyon; kavramsal ve biçimsel olarak görsel algıda yanılsama oluşturmaktadır. Bu etki pek çok iki boyutlu yüzeyde üçüncü boyutun oluşmasını sağlamaktadır. Bu bağlamda dijitalleşen sanat, Yeni Medya Sanatı ve Disiplinlerarası Sanat başlıkları altında Batılı ve Türk sanatçıların son dönem işlerinde çoğunlukla gözlenmektedir. Çalışmaların sadece tuval ya da kâğıt üzerinde geleneksel yöntemlerle (yağlıboya, akrilik, vs.) uygulanmadığı aynı zamanda güncel teknolojinin (CNC, 3D yazıcı, vs.) sanata dâhil edildiği belirtilmelidir. Bu durumun, "sanat" olgusunu "tasarım" ile birleştirdiği ve uygulama alanını daha da genişlettiği gözlenmiştir. Farklı algı biçimlerinin oluşmasına olanak veren bu tutum, güncel sanat üretimine katkıda bulunduğu söylenebilir. Artık sanatçı, eserini üretirken daha özgür ve daha özgün olmuştur. Sadece tuval üzerine boyalarla resim yapan bir süje değil aynı zamanda farklı disiplinleri birlikte kullanma becerisine sahip bir tasarımcıdır. Artık amacı, resim değil sanat yapmaktır. Yaşadığı çevre ile etkileşimini sürdüren sanatçı/tasarımcı; içinde bulunduğu ortamı gözlemler, dış dünyadan algıladığı verileri toplayarak bunları plastik formlar haline getirir. Bu süreçte de manipülasyonu kullanarak güncel sanat içerisinde eserlerini yaratır.