Kalıplar için kesici zımba ucu geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BAHTİYAR TAŞKIN

Danışman: Kadir Çavdar

Özet:

Otomotiv, beyaz eşya gibi sektörlerde üretilen ürünlerin parçaları büyük oranda sac metal parçalardan üretilmektedirler. Çoğunlukla kompleks formlardan oluşan bu tür parçaların seri üretimi, (yıllık yüzbinlerce adet) üzerinde delme, kesme, bükme, çekme ve sıvama gibi birden fazla operasyon sac metal kalıplarında yüksek tonajlı presler altında sağlanmaktadır. Bu kalıplarda üretilen parçanın delinmesini sağlamak üzere zımbalar kullanılmaktadır. Delme zımbaları isminden de anlaşılabileceği gibi parçalar üzerinde çeşitli profillerde delikler açmakta kullanılır. Kalıplarda çok kullanılan zımbalar seri imalat esnasında yüksek tonaja tekrarlı olarak maruz kalmaları nedeniyle sıkça aşınan, ayrıca değiştirilmesi mevcut tasarımlarda hayli zor olan kalıp tertibatlarıdır. Deforme olan zımbanın değiştirilmesi için dişi kalıp ve erkek kalıbın takılı bulunduğu presten ayrılması ve sonrasında zımbanın takılı olduğu kalıp parçasının sökülmesi gerekmektedir. Bu durumun oluşması seri üretimin aksamasına, işçinin boşa çıkmasına ve yüksek maliyetlere sebep olmaktadır. Bu çalışmada, yukarıda bahsedilen dezavantajları ortadan kaldırmak üzere yeni bir zımba tertibatı tasarımı geliştirilerek sonlu elemanlar analizleri ve deneysel çalışmalarla tasarım doğrulaması yapılmaktadır. Bu çalışmanın bir amacı, değiştirilmesi kolaylaştırılmış bir zımba tertibatı ortaya koymaktır. Zımbanın yeni tasarımı başlık ve gövde olmak üzere başlıca iki parçadan oluşmaktadır. Zımba başlığı ve gövdenin birbirinden ayrılmasını kolaylaştırmak üzere kademeli bir diş açılmış delik ve cıvatalı bağlantı bulunmaktadır. Delik dişlisinin iç çapı gövde üzerindeki bağlantı deliği iç çapından daha geniştir. Bu sayede zımba başlığının gövdeden ayrılması istendiğinde; başlık dişlisine uygun boyutta bir cıvata geçirilerek başlık deliğinde ilerletilmekte ve gövde alın yüzeyine yaslanarak zımba başlığı gövdeden kolayca ayrılabilmektedir