Türkiye'deki mülteci ve yerel halk entegrasyon süreci için mekânsal bir çözüm önerisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FUAT ARABACI

Danışman: Arzu Çahantimur

Özet:

Dünya tarihindeki en büyük göç hareketliliklerinden birinin yaşandığı günümüzde, mültecilere ev sahipliği yapan ülkeler arasında Türkiye ilk sırada yer almaktadır. Türkiye'nin 2011 yılında uyguladığı açık kapı politikasıyla 'misafir' sıfatıyla ağırlanmaya başlanan Suriyeli mülteciler, ülkelerindeki iç savaşın devam etmesi nedeniyle 'kalıcılık' tartışmalarına konu olmaktadır. Artan yoğun mülteci nüfusu yerleşim alanlarında sosyo-kültürel, ekonomik, fiziksel ve mekânsal problemler oluşturmakta ve bu durum yerel halk ve mülteciler arasında entegrasyon sürecini olumsuz etkilemektedir. Dünyada ve ülkemizde bu tür farklı toplumların bir arada yaşamak zorunda kaldığı yerleşimler incelendiğinde entegrasyon süreçlerini yavaşlatan en büyük etkenlerin dil ve kültür farklılığı olduğu görülmektedir. İki farklı kültür arasında köprü kurabilmek için toplum bilincinin oluşturulacağı mekanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Entegrasyon sürecinin olumlu yönde ilerlemesi için farklı kültürlere sahip toplumların kamusal bir mekânda toplanıp etkileşime geçebilmesi önem kazanmaktadır. Geçmişte, dünyada ve Türkiye'de farklı amaçlar doğrultusunda halk eğitiminin verildiği kuruluşlar olmuştur. Farklı amaçlara sahip olmakla birlikte bu kuruluşların çalışmalarıyla toplum bilinci oluşmasını kolaylaştırdıkları görülmüştür. Mekânsal bir çözümle ortak bir toplum bilinci oluşturulmasını sağlayan bu yaklaşım, günümüzde yaşanan yerel halk ve mülteci entegrasyon sürecinin başarılı bir şekilde gelişebilmesi için örnek oluşturmaktadır. Bu bağlamda, tez çalışması kapsamında, iki farklı topluluğun birlikte üretebilecekleri, birlikte yaşayabilecekleri ve birlikte sosyal ihtiyaçlarını giderebilecekleri mekân kurguları oluşturularak sosyal ve kültürel bir tesis önerilmektedir. Önerilen yapı; dil ve kültür farklılıklarının giderebileceği, yaşanan psikolojik ve sosyal problemlerin azaltılabileceği, ortak çalışmaların teşvik edileceği etkinlik ve eğitimleri barındıracak halk eğitim mekanları içermektedir. Bu tez kapsamında, mimari ve kentsel tasarım aracılığıyla önerilecek doğru mekânsal çözümlerin, toplumların sosyal gelişmesine destek olacağı ve bütünleşmelerini destekleyebileceği Hatay, Reyhanlı'da seçilen örnek alan için geliştirilen bir tasarımla ifade edilmiştir.