Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Didem Yolsal
Danışman: YÜCEL TAŞDEMİR
Özet:Bu çalışmada, poliklorlu bifenillerin (PCB'ler) Bursa atmosferindeki ve topraklarındaki konsantrasyonları ile hava-toprak arakesitindeki gaz faz akılarının hesaplanmasıyla PCB hareketinin miktar ve yönü belirlenmiştir. Hava ve toprak örnekleri, Temmuz-2008 ile Haziran-2009 tarihleri arasında Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı (BUTAL), Uludağ Üniversitesi Kampüsü (UÜK), Yavuzselim ve Mudanya örnekleme noktalarından toplanmıştır. Hava ve toprak örnekleri eş zamanlı olarak alınmıştır. Toprak örnekleri yaklaşık 10 m2'lik alanın 0-5 cm derinliğindeki 5 farklı noktasından toplanmış ve karıştırılmıştır. Gaz faz hava örnekleri toplanırken yüksek hacimli hava örnekleyicisi (YHHÖ) kullanılmıştır. Bölgelerdeki dış ortam hava ve toprak örneklerinde belirlenen ortalama konsantrasyon değerleri sırasıyla 360±210 pg/m3 ve 2 010±1 735 pg/g KM (kuru madde) (BUTAL), 310±215 pg/m3 ve 1 840±2 665 pg/g KM (UÜK), 305±85 pg/m3 ve 2 085±1 635 pg/g KM (Yavuzselim) ve 465±285 pg/m3 ve 535±515 pg/g KM (Mudanya) olarak bulunmuştur. Örnek alınan bölgelerde daha çok düşük ve orta molekül ağırlıklı PCB türlerine rastlanmıştır. Özellikle 3, 4 ve 5-klorlu bifeniller tüm bölgelerde baskın halde bulunmuştur. Bu dağılım literatürdeki diğer çalışmalarla benzerlik göstermiştir. Eş zamanlı olarak ölçülen gaz ve toprak örnekleri kullanılarak belirlenen ortalama net gaz faz akı değerleri -2 145±390 ng/m2gün (BUTAL), -2 080±6710 ng/m2gün (UÜK), 30±35 ng/m2gün (Yavuzselim), 8,5±17 ng/m2gün (Mudanya) olarak hesaplanmıştır. Hava-toprak değişim akıları için (-) değerler topraktan havaya buharlaşmayı, (+) değerler havadan toprağa çökelmeyi göstermektedir. Buna göre BUTAL ve UÜK bölgelerinde topraktan havaya doğru bir geçiş söz konusu iken, Yavuzselim ve Mudanya bölgelerinde havadan toprağa doğru geçiş olduğu görülmüştür.