Yenidoğanda orogastrik sonda yerleştirme işlemi sırasında emzik ve dekstrozlu emzik kullanımının ağrıyı azaltmadaki etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞENUR AKKAYA

Danışman: Nurcan Özyazıcıoğlu

Özet:

Araştırma yenidoğanda orogastrik sonda (OGS) yerleştirme işlemi sırasında emzik ve dekstrozlu emzik kullanımının ağrıyı azaltmadaki etkisinin incelenmesi amacıyla randomize kontrollü deneysel araştırma olarak yapıldı. Evrenini İstanbul Tuzla Devlet Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesine Nisan-Aralık 2019 tarihleri arasında yatan term yenidoğanlar oluşturdu. Örneklem grubu ise 60 (kontrol grubu 20, müdahale grubu; yalnız emzik verilen 20, dekstrozla tatlandırılmış emzik verilen 20) yenidoğandan oluşturuldu. OGS yerleştirme işleminden 2 dakika önce müdahale gruplarındaki 20 bebeğe yalnız emzik, 20 bebeğe dekstrozla tatlandırılmış emzik verildi. İşlem emzik kenarından sondayı sızdırma şeklinde gerçekleştirildi. Kontrol grubuna rutin OGS yerleştirme işlemi gerçekleştirildi. Veri toplama süreci kamera ile kaydedildi. Veri toplama aracı olarak: emzik, %25 dekstroz, kamera, monitör, bebek ve anneye ait özellikleri içeren bilgi formu ve buna ek olarak fizyolojik ağrı yanıtlarından en yüksek kalp atım hızı ve en düşük oksijen satürasyonu, davranışsal ağrı yanıtlarından ağlama süresi ve ağrı değerlendirmesinde Yenidoğan Ağrı Değerlendirme Skalası (NIPS) kullanıldı. Araştırmanın istatistiksel analizlerinde Varyans analizi, Shapiro Wilk, Kruskal Wallis, ki-kare, Dunn Bonferro ve Wilcoxon testleri kullanıldı. İstatistiksel analizlerde SPSS v22 paket programı kullanılmış olup anlamlılık düzeyi α=0,05 alınmıştır. İşleme başlamadan önce gruplar ağrı şiddetlerini etkileyebilecek yenidoğan ve anneye ait özellikler gibi değişkenler açısından benzerdi (p>0,05). Yenidoğanlarda emzik ve %25 dekstrozla tatlandırılmış emzik kullanımı OGS yerleştirme işlemi sırasında ve sonrasında oluşan ağrı şiddetini benzer oranlarda azalttıkları aynı zamanda müdahale gruplarındaki yenidoğanların kontrol grubuna göre daha az davranışsal ve fizyolojik ağrı yanıtları gösterdikleri bulundu. Kontrol grubunda işlem sırası ve sonrasında ağrı şiddetinde artış ve daha fazla davranışsal ve fizyolojik ağrı yanıtı görüldü. Emziğin %25 dekstrozla tatlandırılarak kullanımının ağlama süresini azaltmada diğer gruplara göre daha etkili olduğu görülmüştür.