1924-1960 yılları arasında eser veren öğretmen yazarların eserlerinin öğretmen ve eğitim idealizmi yönünden değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İPEK ERCANASLAN

Danışman: Erol Ogur

Özet:

Bu çalışma, eğitim ve öğretim faaliyetlerinde bulunmuş yazarların 1924-1960 yılları arasında yayımlanan ve öğretmen karakter içeren romanları incelenerek ideal eğitim ve ideal öğretmen özelliklerine ulaşılması amaçlanan nitel bir çalışmadır. Bu amaçla çalışmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın kapsamını 1924-1960 yılları arasında öğretmen yazarlar tarafından yazılıp yayımlanmış eğitim ve öğretmen konulu 20 roman oluşturmaktadır. Araştırma sürecinde öncelikle söz konusu dönem aralığında öğretmen yazarlar tarafından yazılmış, öğretmen karakter içeren 20 romana ulaşılmıştır. Romanlara ulaşıldıktan sonra bu eserlerin içinde bulunan idealist öğretmen modeline, ideal eğitim ve öğretim şekline yönelik mesajlar belgesel tarama yöntemi kullanılarak bulunmuş ve bu mesajlar içerik analizi ve betimsel analiz metotları kullanılarak ideal eğitim ve ideal öğretmenlik anlayışı bakımından yorumlanmıştır. Bu araştırma sonucunda, öğretmen yazarlar tarafından yazılan öğretmen ve eğitim konulu romanlardan ideal eğitim ve ideal öğretmenliğe ait mesajlara ulaşılabileceği görülmüştür. Araştırma kapsamında elde edilen bu mesajların yorumlanmasıyla öğretmenlerin görev yaptıkları yerlerin ekonomik yapısının, öğretmenlerin halk ile sosyal ilişkilerinin, halkın eğitime olan bakışının ve öğretmenlerin mesleklerini tercih etme sebeplerinin doğrudan eğitim faaliyetlerinin niteliğini etkileyebileceği anlaşılmıştır. Buna ek olarak maddi ve doğal problemler ile öğretmenlerin, halkın, bürokratların ve öğrencilerin olumsuz fikir ve davranışlarının ideal eğitim ortamının oluşturulmasına engel oldukları görülmüştür. Eğitimi etkileyen bu olumsuz unsurlarla birlikte; idealist öğretmen karakterlerin, halkın ve bürokratların bu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için yaptıkları çeşitli icraatlar da ortaya konmuştur. Son olarak ise romanlardaki öğretmen karakterlerin sahip oldukları niteliklerden ve sergiledikleri davranışlardan ideal öğretmen tipinin özelliklerine ulaşılmıştır.