Doğrudan yabancı sermaye yatırımları

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Emin Erçakar

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmada, doğrudan yabancı sermayenin ne anlam taşıdığı, Türkiye ve diğer dünya ülkelerine dağılımının ne şekilde olduğu, bu dağılımın ardında hangi sebeplerin yattığı gibi sorulara cevap aranmaya çalışılmaktadır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkelere dağılımına ilişkin özellikle Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yanınlanan Dünya Yatırım Raporları'nda, doğrudan yabancı sermayenin ülkelere gitmesi için çekici faktörlerin neler olduğuna dair bilgiler verilmeye çalışılmaktadır. Ancak aslında ülkelerin coğrafi, kültürel, tarihi, etnik vs. gibi birbirinden çok farklı olabilen özellikler taşıdığı da bir gerçektir. Bu nedenle çalışmada, birbirinden farklı (gerek ekonomik, gerekse sosyopolik yönlerden) özellikler taşıyan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) halihazırdaki 30 üyesine ait verilerle doğrudan yabancı sermaye çekmede ülkeleri cazip kılan faktörlerin neler olduğu tesbit edilmeye çalışılmıştır. Bu arada ülkeleri yatırımı yapan ülkeler ve yatırım yapılan ülkeler olarak ayrımlamak gerekiyor. Yatırım yapan taraflar genellikle bir ülke menşeli olmasına karşın- çok uluslu şirketler olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye ve diğer OECD üyesi ülkelere giden doğrudan yabancı sermayenin ne miktarda ve hangi koşullarda bu ülkelere gittiğinin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla yabancı sermayenin ülkelere girmesinde etkin olduğu varsayılan faktörler, ülkelerin GSMH'ları, enerji maliyetleri, uygulanan vergi oranları, işgücü verimlilikleri, rüşvet ve yolsuzluk endeksleri, şirket kuruluş prosedürleri, ülkelere giren yabancı sermaye miktarları ve Avrupa Birliği'ne tam üye olup olmamaları ve hatta dinsel nedenler gibi çok sayıda farklı değişkenden yararlanışmış ve ülkeler arasında bir ortak payda bulunmaya çalışılmıştır.