Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YASEMİN KONGU
Danışman: İSMAİL ALPER SUSURLUK
Özet:Heterorhabditis bacteriophora Poinar, 1976 (Rhabditida: Heterorhabditidae) dünya üzerinde biyolojik mücadele içerisinde tarımsal zararlılara karşı etkin olarak kullanılan bir entomopatojen nematod (EPN) türüdür. Yüksek biyolojik mücadele potansiyeline sahip olan bu EPN türünün hedef alınan zararlı böcek üzerindeki etkinliği farklı iklim özelliklerine sahip olan bölgelerde değişiklik göstermektedir. Diğer yandan bu EPN türü 1. dölünde kendileme yoluyla üreyen hermafrodit bireyleri oluştururken, 2. dölünde ise eşeyli üreme yeteneğindeki dişi ve erkek bireyleri meydana getirir. Bu durum kalıtım çalışmalarında bir avantaj sağlamaktadır. Böylelikle istenilen bir özellik 2. dölde meydana gelen erkek ve dişi bireylerin hibridizasyonu yoluya diğer nesillere aktarılabilirken, 1. dölde meydana gelen hermafrodit bireylerin kendileme yoluyla üremesi sebebiyle de bu özellik yeni nesillerin bünyesinde korunabilmektedir. Bu tez çalışması kapsamında; Antalya (H.b. 6) , Çanakkale (H.b. 876), Kırklareli (H.b. 17), İzmir (H.b. HIZ), Şanlıurfa (H.b. HSU) ve Adana (H.b. 10) illerinden izole edilmiş olan 6 farklı H. bacteriophora ırkı kullanılmış olup, bu ırkların etkinlikleri Galleria mellonella (Lepidoptera: Pyralidae)' nın son dönem larvaları üzerinde 5, 10, 20, 50, 75 ve 100 IJ/Larva olmak üzere 6 farklı uygulama dozunda belirlenmiş, en düşük etkinlik değerine sahip olan ırkın dişi ve erkek bireyleri ile denemelerde kullanılan diğer tüm ırkların erkek ve dişi bireyleri in vitro ortam koşullarında hibritlenerek 10 farklı yeni ırk elde edilmiştir. Hibridizasyon sonucunda elde edilen ırkların G. mellonella larvaları üzerindeki etkinlikleri ebeveyn ırklar ile aynı şekilde belirlenmiştir. Çalışma sonunda ebeveyn ve hibrit ırklara ait olan etkinlik verileri karşılaştırılmış ve elde edilen 10 yeni hibrit ırkın %70' inin ebeveynlerine göre yüksek, %30' unun ise ebeveynlerine göre daha düşük değerde etkinlik gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca hibrit ırkların böcek üzerindeki etkinlik değeri üzerine erkek ve dişi bireylerin farklı etkiler gösterdiği de tespit edilmiştir. Ebeveynlerine göre yüksek etkinlik değerine sahip olan hibrit ırkların etkinlik değerlerinin %57.1' inin dişi, %42.9' unun ise erkek bireylerin etkisi altında kaldığı bulunmuştur. Ebeveynlerine göre düşük seviyede etkinlik gösteren hibrit ırkların etkinlik değerinin %66.7' sinde erkek bireylerin, %33.3' ünde ise dişi bireylerin etkisiyle azaldığı da belirlenmiştir. Ebeveyn ırklar 5 IJ/larva uygulama dozunda G. mellonella larvaları üzerinde ortalama %13.33 ile 60 oranları arasında etkinlik göstermişken, hibrit ırkların aynı uygulama dozunda larva üzerindeki etkinlikleri ortalama %26.67 ile 83.33 oranları arasında bulunmuştur.