İki Higgs dubletli modellerde higgs bozonu fenomenolojisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Büşra Niş

Danışman: Cem Salih Ün

Özet:

Bu tezde, Higgs dubletlerinden yalnızca birinin vakum beklenen değer (VEV) geliştirdiği iki Higgs Dubletli Model (THDM) incelenmi¸stir. Bu durumda, Standart Model’in (SM) parçacıklarının kütlesine sıfır VEV’li Higgs alanları katkıda bulunmazlar ve Higgs alanlarının SM parçacıklarıyla etkileşimleri daha esnektir. THDM’nin, serbest parametreleri taranarak deneylerle uyumlu veriler elde edilmiştir. Özellikle B-mezonun nadir gözlenen bozunumlarından olan b-sy bozunumu ile ilgili deneysel ölçümler verilerin sınırlandırılmasında oldukça etkili olmuştur. Skaler sektörü genişletmenin önemli sınırlayıcı faktörlerinden biri olan parametresi şartının, mh . 250 GeV ve 125 . mH . 250 GeV aralığındaki çözümler ile karşılandığı ele alınmıştır. Higgs potansiyelinin minimumunun kararlılığının hem ağaç seviyesinde hem de ilmek katkısıyla korunabileceği gösterilmiştir. Ayrıca, bu parametre uzayında tüm Higgs bozonların kütleleri yakla¸sık 300 GeV’den daha hafif bulunmuştur. Bu tür hafif kütle ölçekleri gözlenebilir düzeyde olduklarından analiz edilebilirler. Bu nedenle, CP-çift Higgs bozonlar (h; H) analiz edilmiş ve SM-benzeri Higgs bozon özellikleri karşılayıp karşılamayacağı tartışılmıştır. Bu bağlamda özellikle h-W+W- ve h-b b bozunum kanalları, çözümlerin çoğunu dışarlarken SM tahminleriyle örtüşen küçük bir bölge bırakmıştır. Higgs bozonunun W+W􀀀 ve b b’ye bozunumundan gelen kısıtlamalar uygulanarak, h-bozunum kanalındaki sapmaları elde etmenin mümkün olduğu belirtilmiştir. H yaklaşık 125 GeV kütleli SM-benzeri Higgs bozon özellikleri sergilediği durum için de benzer analizler yapılır. Ancak H’nin SM tahminleri aşamadığı gözlemlenmiştir. Ve son olarak, 14 TeV ve 100 TeV enerjili çarpıştırıcılardaki Higgs bozonu üretim tesir kesitleri karşılaştırılmıştır.