Bursa tütünlerinin bazı verim ve kalite özelliklerinin varyasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HASAN SELÇUK ORAL

Danışman: ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY

Özet:

Bu çalışma Bursa bölgesindeki farklı lokasyonlardan toplanan tütün tohumlarından oluşturulan 13 farklı Bursa oryantal tütünü ekotipinin morfolojik, agronomik, teknolojik ve kalite farklılıklarını araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın tarla denemeleri 2007 ve 2008 yıllarında, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Merkezi deneme tarlalarında Tesadüf Blokları Deneme Deseninde dört tekerrürlü olarak yapılmıştır. Bu çalışmada, Bursa bölgesinde tütün yetiştirilen Mustafakemalpaşa, İnegöl, Orhaneli-Keles ve Yenişehir ilçeleri ile merkezde bulunan ve tütün üretimi yapılan köylerden toplanan tohumlar ile Tekel İşletmesi tarafından üreticilere dağıtılmakta olan orijinal çeşide ait tohumlardan elde edilen tütünler değerlendirilmiştir. Ölçme ve analizler bitki boyu, yaprak uzunluğu, yaprak sayısı, bitki başına yaprak ağırlığı, dekara yaprak verimi, ekspertiz kriterleri, nikotin ve şeker oranları üzerinde yapılmıştır.İki yıllık sonuçlara göre, tütün hatlarına göre değişmekle birlikte bitki boyu 82.1 ? 106.4 cm, yaprak uzunluğu 22.3 ? 24.4 cm, bitki başına yaprak sayısı 25.0 ? 32.0 adet, ortalama yaprak ağırlığı 0.73 - 0.94 g., bitki başına ortalama yaprak verimi 21.1 ? 30.4 g/bitki, dekara yaprak verimi 105.8 ? 152.8 kg/da, nikotin oranı % 0.59 ? 1.31 ve şeker oranı % 5.55 ? 8.08 arasında değişmiştir. Çalışmada, bitki boyu bakımından 102, 103, 211, 212, 213, 400 ve 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000); bitki başına yaprak sayısı için 103, 105, 106 ve 410 no.lu hatlar; ortalama yaprak ağırlığı bakımından 103, 211 ve 500 no.lu hatlar; bitki başına ortalama yaprak verimi bakımından 102, 103, 400 ve 410 no.lu hatlar; dekara yaprak verimi bakımından 102, 103, 105, 106, 400, 410 ve 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ; nikotin oranı bakımından 102, 103, 104, 105, 106, 212, 213, 410 ve 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ve şeker oranı bakımından 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ile birlikte 104, 106 ve 213 no.lu hatların Bursa tütünü için belirlenen standartlara uygun olduğu saptanmıştır. Ekspertiz analizi sonuçlarına göre, doku kriteri bakımından 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ile birlikte 101, 103, 105 ve 106 no.lu hatlar ; renk kriteri bakımından 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ile birlikte 101, 106 ve 500 no.lu hatlar ve koku kriteri bakımından yine 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ile birlikte 101, 103 ve 106 no.lu hatlar standartlara uygun bulunmuştur.Sonuç olarak, araştırmada gözlenen tüm morfolojik, agronomik, kalite özellikleri ve ekspertiz kriterlerine göre 600 no.lu hat (Şahit, Bursa 18000) ve 103, 106, 400 ve 410 no.lu hatların Bursa koşulları için ümitvar olduğu belirlenmiştir. Öte yandan, diğer hatların pek çok özellik bakımından standartların gerisinde kaldığı için Bursa tütününü temsil etmedikleri sonucuna varılmıştır.