İsnâdın doğuşu

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emin Uz

Danışman: SALİH KARACABEY

Özet:

Bu tez, başlangıçta sadece dini bilgi aktarımında kullanılan fakat zamanla her tür geleneksel bilginin sonraki kuşaklara ulaştırılmasını sağlayan isnâd sisteminin doğuşuna etki eden faktörleri ele almaktadır. Batılı ilim adamlarının, klasik hadis tarihindeki bazı kavramları yeniden yorumlayarak tarihlendirme çabaları malumdur. Onlar, isnâdların hicrî ilk asırdan sonra, isnâd kullanmak zorunda olan hadisçiler tarafından oluşturulduğunu savunmuşlardır. Bu tezde ise isnâd fikrine farklı bir açıdan bakılmakta ve hadislerin sistematik olarak rivâyet edilmediği ilk asırda bile isnâd oluşumu için gerekli olan fonksiyonlara dikkat çekilmektedir.Hazırlamış olduğumuz yüksek lisans tezi giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte konunun kaynakları ve özellikleri üzerinde durulmuş ve çalışma boyunca takip edilen metod zikredilmiştir. Sonraki bölümlerde konunun daha iyi anlaşılması bakımından birinci bölümde İsnâd'ın tanımı, kapsamı ve konuyla ilgili görülen kavramlar incelenmiş, âidiyeti ve önemi hakkında bilgilere yer verilmiştir.İkinci bölümde, isnâdın doğuşu tarihî süreç içerisinde ele alınmış ve sistemin doğuşuna etki eden faktörlerden yola çıkarak ilk dönem sosyal yapı içerisinde, isnâdların tabii bir şekilde oluştuğuna dikkat çekilmiştir.Üçüncü bölüm ise hadis dışındaki diğer ilim dallarında isnâd sisteminin kullanılmasına ayrılmıştır. Tarih, tefsir, fıkıh gibi ilimler başta olmak üzere isnâd sisteminden yararlanan diğer ilim dallarının isnâdın kullanımında nasıl bir metod izledikleri kısaca sunulmuştur. Bu bölümün sonunda İsnâd sistemi'nin sadece hadis rivâyetinde kullanılmayıp Temel İslâm Bilimleri alanına giren birçok bilginin aktarımında kullanıldığı, bunun da ötesinde nesiller arası kültür birliğini sağlayan en önemli etkenlerden biri olduğu anlaşılmıştır.Sonuç bölümünde elde ettiğimiz sonuçlar değerlendirilmiş, ele aldığımız konunun tarihsel geçerliliği tartışılmıştır.