Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYKUT GÜNEŞ
Danışman: Emine Rüyam Küçüksüleymanoğlu
Özet:Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin örgütsel adalet algıları, örgütsel sessizlik düzeyleri ve sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışlarını incelemek ve bu kavramlar arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. İlişkisel tarama modelinde yapılan bu araştırmanın evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Pendik ilçesinde 138 farklı devlet okulunda görev yapan 6983 öğretmen oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenen örneklem, Pendik ilçesinde 36 farklı okulda görev yapan 721 öğretmen oluşmuştur. Araştırma verileri; kişisel bilgi formu, Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan "Örgütsel Adalet Ölçeği", Kahveci ve Demirtaş (2013b) tarafından hazırlanan "Örgütsel Sessizlik Ölçeği" ve Podsakoff ve MacKenzie (1989) tarafından oluşturulan, Podsakoff, MacKenzie, Moorman ve Fetter (1990) ve Moorman (1991) tarafından geliştirilen ve Polat (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği" ile toplanmıştır. Veriler, SPSS 21.0 istatistik programı kullanılarak aritmetik ortalama, t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel adaletin geneline ilişkin algıları ile dağıtımsal adalet boyutuna ilişkin algıları cinsiyet değişkenine göre, etkileşimsel adalet algılarının ise okul türü değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Mesleki kıdem, kurumdaki çalışma süresi ve sendika üyeliği değişkenlerine göre örgütsel adalet algılarında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin cinsiyet, okul türü, kurumdaki çalışma süresi ve sendika üyeliği değişkenlerine göre farklılaşmadığı tespit edilirken mesleki kıdem değişkenine göre okul ortamı boyutunda anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Araştırmada elde edilen verilere göre öğretmenler sık sık örgütsel vatandaşlık davranışları sergiledikleri saptanmıştır. Okul türü değişkenine göre öğretmenlerin genel örgütsel vatandaşlık davranışları ile yardımlaşma ve vicdanlılık davranışlarının anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Mesleki kıdem değişkenine göre yardımlaşma davranışları, kurumdaki çalışma süresine göre yardımlaşma ve sivil erdem davranışları, sendika üyeliği değişkenine göre centilmenlik davranışlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Örgütsel adalet ile dağıtımsal ve işlemsel adalet boyutlarının örgütsel sessizlik ile olumsuz ve orta düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Örgütsel adalet ve alt boyutlarının, örgütsel sessizliği açıklamada önemli etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel adalet ve örgütsel adaletin işlemsel adalet boyutu ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında olumlu ve zayıf düzeyde bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Örgütsel adalet ve alt boyutlarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına anlamlı düzeyde etki ettiği görülmüştür. Örgütsel sessizlik ve yönetici, sessizliğin kaynağı boyutlarıyla örgütsel vatandaşlık davranışları arasında zayıf düzeyde, anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Örgütsel sessizlik, örgütsel vatandaşlık davranışlarını anlamlı olarak açıklamaktadır.