İnsulin'in sıçanlarda üridin düzeylerine etkisinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, TIP FAKÜLTESİ, DAHİLİ TIP BİLİMLERİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MESUT TÜRKYILMAZ

Danışman: Mehmet Cansev

Özet:

Bir pirimidin nükleozidi olan üridin vücutta serbest halde bulunabildiği gibi nükleotidlerin (mono-, di- ve tri-fosfatlı halleri), nükleotid şekerlerin (UDP-glukoz ve UDP-galaktoz) ve nükleik asitlerin (RNA) yapisina girerek glikojen biyosentezi, protein ve lipid glikolizasyonu gibi fizyolojik fonksiyonlarda yer alır. Nükleotid reseptörlerinin tanımlanmasıyla, pirimidin nükleozidlerinin sinirsel iletide de (pirimidinerjik transmisyon) rolü olduğu öne sürülmektedir. Üridin özellikle RNA'dan serbestleşmek suretiyle gıdalarla vücuda alınabildiği halde hücrelere nasıl alındığı tam olarak bilinmemektedir. İn vitro çalışmalarda pirimidin nükleozid taşınmasının ve dokulara alınmasının hormonlarla (insülin, glukagon) kontrol edilebileceği ve pirimidinlerin dokularda nükleotid ve nükleik asitlerin yapısına katılabileceği belirtilmiştir. Çalışmamızda; insülin'in sıçanlarda üridin düzeylerine etkilerinin araştırılması planlanmıştır. Bu amaçla ilk olarak; açlık ve tokluk durumlarında sıçanların kan glukoz ve serum üridin düzeyleri incelendi. Arteryel kanül yerleştirilmiş olan sıçanlardan öncelikle 24 saat açlık sonrası, daha sonra da 1 saatlik beslenmeyi takiben çeşitli zaman aralıklarında kan alınarak kan glukoz ve serum üridin düzeylerinin zamana bağlı değişimleri incelendi. Benzer bir kurguda kanül takılmadan 24 saat açlık ve sonrasında 2 saatlik tokluk noktalarında sakrifiye edilen sıçanlardan kan örnekleri toplanarak serum insülin düzeyleri analiz edildi. İkinci olarak insülin'in periton içi yolla farklı dozlarda enjeksiyonu sonrası serum üridin düzeylerinin değişimleri incelendi. İnsülin enjeksiyonunu takiben farklı zaman aralıklarında femoral arterine yerleştirilen kateterden kan toplanarak üridin, glukoz ve insülin düzeyi ölçümleri yapıldı. Son çalışmada ise serum üridin düzeylerindeki değişimlerin glukozun hücre içine girip girmemesine bağlı olup olmadığı hiperinsülinemik öglisemik-klemp yöntemi uygulanarak araştırılmıştır. Bulgularımız, serum insülin düzeylerinin artmış olduğu tokluk anında üridin düzeylerinin azaldığını, subkutan (s.c.) insülin uygulamasının serum üridin konsantrasyonunu doza ve zamana bağlı olarak azalttığını ve üridin düzeylerinde insülin tarafından uyarılan azalmaların hücre içine Glukoz girişinden bağımsız olduğunu göstermiştir. Çalışmamızdan elde edilen bulgular literatürde ilk kez dolaşımdaki üridin'in hücrelere alınmasının insülin tarafından teşvik edildiğini ve bu işlemin hücrelere glukoz girişinden bağımsız olduğunu düşündürmektedir. İnsülin uyarısıyla üridin'in hücre içine alınmasının moleküler mekanizmalarının aydınlatılması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.