Gianni Vattimo: Bir fırsat olarak nihilizm

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERHAN KUÇLU

Danışman: BENGÜL GÜNGÖRMEZ AKOSMAN

Özet:

Bu metin mânâhakkında bir araştırmadır. Mânânın modern dünyadaki konumuna dair bir sorgulamadır. Bu sorgulamada mânâ hakkındaki literatür incelenerek temel bir argüman ileri sürülür: Modern dünyada mânânın nihahi rerefansı [Tanrı fikri] Batı'da tahrip edilmiştir fakat Türkiye gibi batılaşmakta olan Müslüman ülkelerinde ise Mânâ tahrif edilmektedir. Bu tahrip sürecinin köklerini ele aldığımızda düşünce tarihinde bu tahrip aşamasını tartışmanın merkezine taşıyan isim "Tanrı öldü" önermesinin sahibi Alman düşünür Friedrich Nietzche'dir. Nietzscheci düşüncede, Tanrı'nın ölümü top yekûn bir anlamsızlığa yani Nihilizme yol açar. Sosyolojik açıdan ifade edildiğinde "Tanrı öldü" önermesi, Tanrı'nın toplumsal organizasyondaki gücünü yitirdiği anlamına gelir. Toplumu organize eden ve bireyin davranışlarının arkasındaki motive edici güç artık Tanrı değildir, akıl sahibi varlık olarak insan kendi hayatının organizatörüdür ve yegâne motive edici unsur da akıldır. Ancak aklın egemen olduğu modern dönem için en temel problem hayat'ın anlamına dair problemdir. Modern düşünce ve onun motivatörü akıl bireylerin hayatlarını anlamlandırma sorunu ile karşı karşıyadır; akıl bir tür çıkmaza saplanmıştır. Bu metinde bu çıkmazın en temel nedeni olarak ele alınan ve işlenen yorum ise mânânın maddeye indirgenişini vurgulayan yorumdur. Mânânın maddeye indirgenişi kendisini belirgin bir biçimde modern tüketim toplumunda göstermektedir. Mânânın bu indirgenişinin yarattığı anlamsızlıktan kurtulmanın yegâne yolu Tanrı'nın düşüncenin merkezine yeniden kabul edilmesi ile mümkündür. Zira, Mânâ ancak Tanrısal bir güzergahta kendisini ifade debilir. Bu minvalde bu metin, düşünce literatüründe mânânın kendisini ifade edebileceği bir fikre açar kendisini. Bu fikir İtalyan düşünür Gianni Vattimo'ya aittir. Gianni Vattimo'nun düşüncesi Tanrı'nın yeniden düşüncenin güzergahına kabul edilmesine yönelik modern bir teşebbüsü ifade eder.