Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AKİF YÜKSEL
Danışman: DOĞAN ŞENYÜZ
Özet:İdari nitelikli vergi suçlarından birisi olan “Vergi Ziyai Suçu”; mükellef ve sorumluların, kanunda belirtilen fiiller ile vergi ziyaina neden olmalarıdır. Vergi ziyai suçunda netice unsuru vergi kaybıdır. Mükellef ve sorumlular, kanun tarafından yapılması istenen ödevleri ve yükümlülükleri zamanında yerine getirmeyerek, eksik yerine getirerek yada şahsi medeni hallerde yanlış beyanda bulunarak vergi ziyaina sebebiyet verebilirler. Vergi ziyainın ortaya çıkarılmasında en etkili yöntem, mükellef ve sorumluların vergi incelemesine tabi tutulmasıdır. Vergi ziyai suçu birçok vergi türü için işlenebilen bir vergi suçudur. Bu suçun oluşabileceği vergi türlerine örnek olarak gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, geçici vergi, damga vergisi vs. gösterilebilir. Mükellef ve sorumlu tarafından işlenen vergi ziyai suçundan veya cezasından kanuni bir şekilde, tamamen yada kısmen kurtulma yolları da mevcuttur. Bu yollara örnek olarak af, terkin, uzlaşma vs. gösterilebilir. Mükellef ve sorumluların vergi ziyai yaratan fiillerinden dolayı kendilerine uygulanacak ceza tutarını, vergi idaresi hesaplamaktadır. Ceza tutarı, vergi idaresince fiilin tespit edilerek ceza ihbarnamesinin düzenlendiği tarihe ve yıllar itibariyle değişen gecikme faizi oranına bağlıdır ve uygulanacak ceza tutarı da buna göre değişmektedir. Bu nedenle cezanın tutarının ne olacağı konusunda mükellef açısından belirsizlik söz konusudur. Mükellef tarafından neden olunan vergi ziyainın tutar olarak derecelendirilmemesi, işlenen fiilin ağırlığıyla ve tutarı ile orantılı olarak ceza verilmesini engellemektedir. Vergi ziyai suçunda ayrıca mükellef ve sorumlunun kastının olup olmadığının aranmaması ve suçu işleyen herkese aynı ceza uygulanması, uygulanan ceza bakımından mükellef veya sorumlular arasında adaletsizliğe yol açmaktadır. Çünkü aynı tarihte ve aynı fiil ile kasıtlı olarak vergi ziyaina neden olan bir mükellef ile bilmeyerek vergi ziyaina neden olan kişiye aynı ceza tutarı uygulanmaktadır. Buna göre suça uygulanacak vergi ziyai cezası hesaplanırken, mükellef ve sorumlular arasında derecelendirme yapılması daha adaletli olacaktır. Ayrıca suçun işlenmesinde kastın olup olmadığına göre uygulanacak ceza değişmelidir.