Arpanın cas geni homoloğunun klonlanması ve külleme hastalığına karşı dirençlilikte ekspresyon seviyesinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CANSU SEVİNÇ

Danışman: FİGEN ERSOY

Özet:

Bitkilerde hastalığa karşı dirençlilik, bu konu üzerinde çok fazla araştırma olmasına rağmen hala çözümlenmemiş bir konudur. Dayanıklılıkta korunmuş olan elementlere, dirençli bitkilerin geliştirilmesi ve hastalık direncini anlamak için ihtiyaç duyulmaktadır. ''Gen için gen dirençliliği'' hipotezine göre bitkilerde bulunan R (dirençlilik) proteinleri hastalık yaratan organizmada bulunan Avr (avirulans) proteinini tanımaktadır. Bu tanımadan sonra R proteini bir sinyal iletim mekanizması başlatmakta ve bitkinin aşırı hassas tepki vererek, hidrojen peroksit (H2O2) biriktirmesine ve saldırıya uğrayan hücresinin ani ölümüne sebep olmaktadır. Bu durum dirençli bitkide patojenin yayılmasını engellemektedir. Patojenin algılanması ile aşırı hassas tepkinin oluşması arasında bulunan yolak henüz aydınlatılmamıştır. Arpa Mla6 geni külleme hastalığı etmeni olan Blumeria graminis f. sp. hordei (Bgh) patojenine karşı dirençlilikten sorumlu genlerden biridir. Çalışmada amaç Hücresel Apoptoz Duyarlılığı (CAS) gen parçasının susturma çalışmalarında kullanılabilmesi için klonlanması ve Mla6 tarafından sağlanan dirençlilik mekanizması sırasında ekspresyon düzeyininin incelenmesidir. Bu amaca yönelik olarak Bgh103 (64/01) izolatı ile enfekte edilmiş Pallas 01 bitkilerinden uygulama sonrasında 6., 12., 24. ve 72. saatlerde örnekler alınarak eş zamanlı PZR reaksiyonu ile transkript seviyeleri tespit edilmiştir. CAS transkript seviyesi 12. saat örneğinde 2,5 kat artış göstermiştir ve bu genin Mla6 tarafından yönlendirilen dirençlilik mekanizmasında rol alma ihtimalini kuvvetlendirmiştir.