Kütahya bölgesinde faaliyet gösteren süt sığırı işletmelerinde atık yönetim sistemlerinin çevre kirliliği açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zeynep Büşra Peypazar

Danışman: İLKER KILIÇ

Özet:

Bu çalışmada, hayvancılık işletmelerinin yoğun olduğu Kütahya ilinde bulunan ve bölge genelini temsil edebilecek 100 adet süt sığırı işletmesi çalışma alanı olarak seçilmiştir. İşletmelerin yapısal ve teknik özellikleri araştırılıp, mevcut uygulamadaki atık depolama, değerlendirme ve yönetim sistemleri, işletmelerde oluşan hayvansal atıkların fonksiyonel özellikleri ve çevreye olan etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Önceki çalışmaların sonuçları ile birlikte değerlendirmeler yaparak, süt sığırı hayvancılığının bölgemizdeki geleceği açısından uygulanabilir öneri ve yaklaşımlar sunulmuştur. Araştırma alanında bulunan işletmelerin %58’i küçük ölçekli, %9’u büyük ölçekli işletmeler olup bu işletmelerin %46’sı projesiz tamamen geleneksel yöntemlerle kurulup işletilmekte, %14’ü kurumsal destek ile teknik elemanlar tarafından proje ile kurulmuştur. Hayvan barınaklarının %93’ü kapalı, %4’ü kısmen açık, %3’ü ise serbest açıktır. Barınakların %26’sında hayvan başına düşen ortalama alan 5 m2 ya da altındadır. Günlük süt verimi ortalaması 18,25 kg/gün.baş olarak belirlenmiştir, işletmelerin %17’sinde hiçbir yardımcı yapı yoktur, bunlar geleneksel eski ahırları kullanan küçük aile işletmeleridir. İşletmelerin gübre yönetimleri incelendiğinde, %66’sında insan gücü ve kürekle toplananan gübre, %80 oranında açıkta yığın olarak uygun olmayan koşullarda bekletilmektedir. İşletmelerin sadece %20’sinde gübre deposu bulunmakta ve araştırma alanı işletmelerinin önemli bir kısmı (%62) yerleşim alanları içinde faaliyet göstermektedir. İşletmelerin %47 ‘si su kaynaklarına çok yakın konumda bulunmakta ve çoğunluğunda gübre toplama ve depolama yöntemleri uygun olmayan koşullarda yapıldığı için ekolojik anlamda potansiyel tehlike unsurları içermektedir. Su, toprak, görüntü ve koku kirliliğinin önlenebilir olması, işletmelerin yerleşim yerlerine, su kaynaklarına yeterli uzaklıkta ve uygun alt yapı ile kurulup işletilmeleri ile mümkün olacaktır.