Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET KABAER
Danışman: İLKER KÜÇÜK
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu çalışmada manyetik hacimli metal camların yapısal, termal ve manyetik özellikleri incelendi. Kimyasal kompozisyonu Fe36Co36B19.2Si4.8X4 (X=Nb, Mo0.5W0.5) olan alaşımlar santrifüj döküm yöntemi kullanılarak üretildi. Bu işlem ile alaşımların hızlı katılaştırılması sağlandı. Üretilen Fe36Co36B19.2Si4.8Nb4 ve Fe36Co36B19.2Si4.8Mo2W2 alaşımlarının kritik kalınlıkları (tmax) sırası ile 2 mm ve 1.5 mm olarak belirlendi.Malzemelerin yapısal analizleri X-ışını kırınımı (XRD) tekniği ile yapıldı. Üretilen hacimli metal camların XRD spektrumlarından elde edilen sonuçlara göre, Fe36Co36B19.2Si4.8Nb4 alaşımı tam amorf yapıda, Fe36Co36B19.2Si4.8Mo2W2 alaşımı ise parçalı amorf yapıda olduğu görüldü. Fe36Co36B19.2Si4.8Mo2W2 alaşımının amorf yapıya sahip olma eğilimi araştırılmak üzere bu alaşım eriyik eğirme yöntemi kullanılarak şerit haline getirildi. Yapılan XRD analizi ile elde edilen şeridin 25 µm kalınlıkta amorf yapıya sahip olduğu anlaşıldı. Malzemelerin termal analizleri diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC) tekniği ile yapıldı. Fe36Co36B19.2Si4.8Nb4 alaşımı için cam geçiş sıcaklığı (Tg) 817 K ve kristalleşme sıcaklığı (Tx) ise 856 K olarak ölçüldü. Aynı alaşım için aşırı soğutulmuş bölge (?Tx) 39 K olarak hesaplandı. Fe36Co36B19.2Si4.8Mo2W2 alaşımı içinse Tx 799 K olarak ölçülse de, 1.5 mm kalınlık için belirgin bir cam geçiş sıcaklığı gözlenemedi. Alaşımların manyetik analizleri için titreşken örnek manyetometresi (VSM) kullanıldı. Ölçüm sonuçlarında alaşıma Nb yerine Mo ve W konulduğunda doyum mıknatıslanmasının (Ms) 1.02 T'dan 1.25 T'ya, sıfırlayıcı alanın (Hc) da 19 A/m'den 1685 A/m'ye çıktığı görüldü.Son olarak da hacimli metal camların camlaşma yeteneğini ve manyetik özelliklerini modellemek için yapay sinir ağları kullanıldı. Manyetik hacimli metal camların camlaşma yeteneğini ve manyetik özelliklerini belirlemek için literatürde daha önceden yayınlanan alaşımların termal ve manyetik özellikleri kullanıldı. Geliştirilen yapay sinir ağlarının öğrenme işlemi genetik algoritma ile gerçekleştirdi. Ağın çıkışında elde edilen manyetik ve camlaşma yeteneğini belirleyen özellikler deneysel veriler ile iyi bir uyum içerisinde olduğu görüldü. Dolayısıyla geliştirilen modeller, hacimli metal camların termal ve manyetik özelliklerinin tahmininde kullanılabilir.