Üretim çizelgeleme algoritmalarının programlanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 1999

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SELMA AYŞE ÖZEL

Danışman: ERDAL EMEL

Özet:

Üretim çizelgeleme faaliyetleri, üretim işletmelerinin verimliliğini büyük ölçüde etkilemektedir. İşletmelerin kaynaklarım etken olarak kullanabilmesi, aldığı siparişleri tam ve zamanında teslim edebilmesi ancak kısa sürede etkili üretim çizelgelerini oluşturabilmesiyle mümkündür. Gerçekte çoğu çizelgeleme problemi zordur ve manual olarak kısa sürede çözülemez. Bu nedenle, çizelgeleme problemlerinin çözümünde bilgisayar teknolojisi yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada üretim çizelgeleme algoritmalarının programlanması ve örnek bir uygulama programının geliştirilmesi üzerinde durulmuştur. İlk bölümlerde, genel çizelgeleme problemlerinin tanımlanması, sınıflandırılması ve bu konuda literatürde yer alan notasyonlar ele alınmıştır. Daha sonra, çizelgeleme problemleri programlama açısından ele alınıp, çizelgeleme problemlerinin zorluk dereceleri ve problemlerin zorluk derecelerine göre literatürde önerilen çözüm teknikleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde örnek bir çizelgeleme problemi alınıp, bu problemin tanımından programın geliştirilmesine kadar geçen süreç ve bu sırada dikkat edilmesi gereken durumlar; dördüncü bölümde ise geliştirilen bilgisayar tabanlı çizelgeleme sisteminde yer alan veritabanı, kullanıcı arayüzü ve çizelgeleme modülleri açıklanıp, sistemin denenmesi ve elde edilen sonuçlar yer almaktadır. Son bölümde de sonuçlar tartışılmış ve değerlendirilmiştir. Örnek uygulama olarak otomotiv endüstrisindeki pres hatlarının çizelgelenmesi problemi ele alınmıştır. 2. Kaynak Araştırması bölümünde yer alan notasyonlar kullanılarak, problemin tanımı yapılmış ve tanımlanan problem ile literatürde yer alan çizelgeleme problemleri karşılaştırılarak, problemin aslında bir n \ m j P | Cmax problemi olduğu anlaşılmıştır. Problemin çözümüne geçmeden önce, problemin zorluk derecesi araştırılmış ve n | m \ P | Cmax probleminin NP~complete olduğu gösterilmiştir. Ele alınan problem NP-complete bir problem olduğundan, problemin çözümü için heuristik çözüm yöntemleri incelenmiştir. Pinedo (1995) da önerilen üç aşamalı algoritmik çözüm yöntemi, Blazewicz ve ark. (1986) da yer alan Liste Çizelgeleme algoritması ve Woolsey'in (1990) paralel makine çizelgeleme yöntemleri temel alınarak pres hatlarına uyarlanmış ve pres hattı çizelgeleme problemi için yeni bir yaklaşım önerilmiştir. Bu çalışmada gerçekleştirilen bilgisayar tabanlı çizelgeleme sistemi ile, pres atelyesi çizelgeleme problemine birkaç saniye gibi kısa sürede bir çözüm getirilebilmektedir.