Kadınların kolektif eylem yöneliminin yordayıcıları: Kültürel benlik kurguları, kadın kimliği ile özdeşleşme, kadınların sosyal baskınlık yönelimi ve sistemi meşrulaştırma eğilimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KÜBRA ÖZKAN

Danışman: MUHARREM ERSİN KUŞDİL

Özet:

Bu çalışmanın amacı kadınların kadın hakları temelli kolektif eylem yönelimini yordayan değişkenleri incelemektir. Sosyal Kimlik, Sistemi Meşrulaştırma, Sosyal Baskınlık ve Kültür Kuramları bağlamında; kadın grubuyla özdeşleşme, toplumsal cinsiyete yönelik sistemi meşrulaştırma, sosyal baskınlık yönelimi ve özerk/ilişkisel kültürel benlik yapılarının kadınların kolektif eylem yönelimi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Uludağ Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi'nin çeşitli bölümlerinde eğitim gören 358 kadın üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Beklentilerle örtüşecek şekilde; kadın grubuyla özdeşleşen, toplumsal cinsiyete yönelik sistemi meşru görmeyen ve sosyal baskınlık yönelimi düşük olan kadınların kolektif eylem yöneliminin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca düşmanca cinsiyetçilik ve korumacı cinsiyetçilik arasında pozitif korelasyon olduğu görülmektedir. Kolektif eylem yöneliminin düşmanca cinsiyetçilik ile pozitif, korumacı cinsiyetçilik ile ise negatif ilişkili olduğu bulunmuştur. Bu araştırmada ayrıca iç-grup örneği olarak aile üyelerinin kadınların kolektif eylem yönelimleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Beklenildiği gibi; kadınların aile içindeki erkeklere yönelik tanımlamalarının olumluluğu arttıkça toplumsal cinsiyetle ilgili sistemi meşrulaştırma eğilimlerinde de artma olduğu görülmektedir. Benzer yöndeki anlamlı korelasyon aile dışındaki erkekler için de bulunmuştur. Ayrıca aile içindeki erkek üye sayısı arttıkça kadınların kolektif eylem yöneliminde azalma olmaktadır. Ayrıca kolektif eylem yönelimi yüksek olan kadınların aile içindeki kadın ve erkeklere yönelik tanımlamaların olumluluğu arasındaki farkın kolektif eylem yönelimi düşük olanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Beklenildiğinden farklı olarak ilişkisellik düzeyleri yüksek olan kadınların kolektif eylem yöneliminin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Sonuçlar ve sınırlılıklar tartışma bölümünde değerlendirilecektir.