Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞBA KARA
Danışman: Fatih Demirel
Özet:Kavram öğrenimi ve öğretimi günümüzde araştırmalara hatırı sayılır derecede konu olmuş çalışma alanlarıdır. Özellikle Fen Bilimleri alanında sıkça karşılaşılan kavram öğretimi, içeriği itibariyle Sosyal Bilgiler dersi için de önem arz etmektedir. Birçok disiplinin bütünleşmesiyle oluşan Sosyal Bilgiler dersi, doğal olarak her disiplinin kendine özgü kavramlarını içinde barındırmaktadır. Bununla birlikte, her kavramın öğrencilere kazandırılması kolay olmamaktadır. Özellikle herhangi bir kavramın toplumun kültürüyle bütünleşmiş olmasının veya kavrama toplumsal bir anlam yüklenmiş olmasının, o toplumun kültürü içinde yetişmemiş olan kişilerin söz konusu kavramları öğrenebilmesi için zorlayıcı bir faktör olduğu söylenebilir. Mevcut çalışmada, bazı kavramların daha önce öğrenilmiş olup olmamasının yeni öğrenmeleri ve dolayısıyla akademik başarıyı ve motivasyonu etkileyeceği varsayımından yola çıkılmıştır. Çalışmaya konu edilen kavramlar, Hayat Bilgisi dersi kapsamında 1.sınıftan itibaren öğretilmeye başlanmıştır. Bayrak ve marş kavramları 1.sınıfta, cumhuriyet kavramı 3.sınıfta verilmesi beklenen kazanımlardır. Benzer şekilde cumhuriyet, demokrasi, milli egemenlik ve bağımsızlık kavramları 4.sınıf Sosyal Bilgiler ders içeriğinde geçen kavramlardır. Araştırmada özellikle 1.sınıftan itibaren Türkiye'de eğitim görmemiş olan göçmen öğrencilerin bu kavramlarla daha önce karşılaşmamış olmaları ve 5.sınıf Etkin Vatandaşlık ünitesinde adı geçen kavramları bilmemelerinin ünite kazanımlarına ulaşma düzeylerine etki edeceği düşünülmektedir. Buradan hareketle mevcut çalışmanın amacı göçmen öğrencilerin 5.sınıf Etkin Vatandaşlık ünitesinde geçen egemenlik, bağımsızlık, bayrak, başkent, cumhuriyet, demokrasi kavramlarını öğrenme düzeylerinin akademik başarılarına ve motivasyonlarına etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda sözü edilen kavramlar ele alınarak kavramsal hazır bulunuşluk düzeylerini artırmaya yönelik ders planları hazırlanmış ve uygulanmıştır. Deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin KHBT son test puanlarına göre deney grubu lehine anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. İki grubunda dersine giren sosyal bilgiler öğretmeni tarafından uygulanan II. dönem II. yazılı sınav notlarına bakıldığında da Etkin Vatandaşlık ünitesi kapsamında sorulan sorulara deney grubundaki öğrencilerin doğru cevap verme oranlarının kontrol grubundaki öğrencilere oranla daha fazla olduğu görülmektedir. Özellikle deney grubundaki öğrencilerle yapılan çalışmalar ve etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarını arttırmada etkili olduğu görülmektedir. Kontrol grubu öğrencilerinin ise başarı oranlarının düşük olduğu tespit edilmiştir. Başlangıçta deney ve kontrol gruplarındaki motivasyonun aynı olduğu gözlenirken, deney grubunda uygulanan etkinliklerle birlikte öğrenci motivasyonlarında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden deneysel desen ile tasarlanmıştır. Araştırma Bursa ili Yıldırım ilçesinde yer alan bir devlet okulunda yürütülmüştür.