Heterojen filo üzerinde araç rotalama probleminin melez yaklaşımla uyum temalı çözümü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nisanur Bulut

Danışman: METİN BİLGİN

Özet:

Günümüz lojistik uygulamalarında çeşitlenen müşteri talepleri ve belirlenen yasal zorunluluklar sebebiyle araç rotalama işleminin kısıtları çeşitlenmiş ve rotalama karmaşıklığı giderek artmıştır. Firmalar müşteri teslimatlarını gerçekleştirirken düşük maliyetli ancak değişen koşullara uyum sağlayacak esnek ve kalıcı çözümlere ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışmada farklı tipte taşınma ihtiyaçları oldukları bilinen müşteri taleplerinin, farklı kapasite ve özelliklerde araçlar içeren heterojen filo kullanılarak karşılanmasıyla ortaya çıkan tek depolu sıkı zaman pencereli heterojen filolu araç rotalama problemi ele alınmıştır. İptal edilen müşteri talepleri, kapanan yollar veya arızalanan araçların olması gibi çeşitli durumlarda yeni çözümler üretebilen hiyerarşik yapıda üç aşamalı bir karar destek sistemi tasarlanmıştır. Birinci aşamada müşteri talepleri en kısa yol mesafesine sahip olacak şekilde tavlama benzetimi algoritması kullanılarak gruplandırılmıştır. Bu gruplama yapılırken, her grubun toplam yol mesafesinin dengeli olması yani eşit olması hedeflenmiştir. İkinci aşamada araç atama modellemesi kullanılmıştır. Birinci aşamada gruplanan müşteri talepleri uygun tip ve özelliklerdeki araçlarla eşleştirilmiştir. Bu eşleştirme işlemi yapılırken problem kısıtlarına uygun optimal çözüm genetik algoritma yardımıyla araştırılmıştır. Üçüncü aşamadaysa ikinci aşamada bulunan optimal çözüm üzerinde lineer düzeltme yapılarak çözümün kalitesi artırılmaya çalışmıştır.