Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÜMMÜHAN ÖZÇELTİKÇİ
Danışman: HÜSEYİN KAHRAMAN
Özet:Hadis ilminin iki temel amacı vardır. Bunlardan birincisi bir hadisin Hz. Peygamber’e ait olup olmadığının tespiti, ikincisi ise O’na ait olduğu anlaşılan metnin anlaşılması ve yorumlanmasıdır. Zengin hadis külliyatının Hz. Peygamber’in maksadına uygun bir şekilde anlaşılması bağlamında oldukça önemli katkıları bulunan alimlerden biri de İbn Hibbân’dır. İbn Hibbân sahih hadisleri topladığı meşhur eseri Sahih’ini, doğru anlama amacına yönelik olarak, birbiriyle tedâhül etmeyen beş kısım ve dörtyüz nev‘e ayırmıştır. Bizzat kendisine ait olan bu tarzın temel amacı, Hz. Peygamber’in murat ettiği manayı tespit etmek ve böylece imamların tartışıp farklı hükümlere ulaştıkları hadislere açıklık getirmektir. İbn Hibbân’a göre hadis ilminde belli bir birikimi olmayanların Hz. Peygamber’e ait bilgi malzemesini doğru yorumlaması mümkün değildir. Böyle insanlar, muhteva itibarıyla birbirlerine tedahülü bulunan bazı hadisler arasında bir çelişki olduğunu zannedebilir. Bu da iki hadisten birinin, hatta ikisinin birden gözden çıkartılması manasına gelecektir. Halbuki gerçek durum böyle değildir. Bu nedenle o, hadisten çıkartılacak mananın Hz. Peygamber’in maksadı ile örtüşmesi çabasına hizmet edecek, tamamen kendi tespit ettiği bir tasnif tarzı benimsemiştir. Konu ile ilgili olarak elde edebildiği bütün hadislerin tüm tariklerini bir araya toplamak suretiyle İbn Hibbân, bütüncül yaklaşımın en güzel örneklerinden birini vermiş ve böylece “çelişki” iddialarının geçersiz olduğunu göstererek ilgili sorunları çözüme kavuşturmaya çalışmıştır.