Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zeynep Üstünel
Danışman: TÜLİN GÜNDÜZ
Özet:İnsanın aletler, cihazlar, makineler ve hatta çalışma alanları ile etkileşiminden ortaya çıkan bilişsel yük, ürün veya hizmet kalitesi açısından önemli olmakla birlikte aynı zamanda iş güvenliği açısından da dikkate alınan önemli bir konudur. Bilişsel yük konusu 1980'lerden beri çalışılmaktadır. Ancak insan zihninin çevresiyle olan etkileşimini inceleyen genişletilmiş/dağıtık biliş (extended/distributed cognition) konusu literatüre yeni girmiş bir konudur ve sanayideki kullanımı açısından özellikle ülkemiz için yeni bir alandır. Bu tez çalışmasında, insan-robot birlikte çalışmasını gerektiren montaj işleri sırasında ortaya çıkan bilişsel yük incelenmiştir. Genişletilmiş/dağıtık biliş (extended/distributed cognition) yaklaşımı ile yapılan işyeri tasarımının, cinsiyet farkının ve robot kolu hızının bireylerin bilişsel yüküne olan etkisi araştırılmıştır. Bunun için iki işyeri tasarımı kullanılmıştır. İki tasarım da oturarak çalışma gerektiren bir işyeridir ve insan-robot işbirliği gerektiren bir montaj işidir. Farklı olarak, deney grubu için bitmiş ürün örnek çizimi iş tablasına entegre edilmiştir. Tüm gruplar için NASA-RTLX (Raw Task Load Index, Ham Görev Yükü İndeksi) ve PASAT (Paced Auditory Serial Addition Test, Adımlı İşitsel Seri Toplama) yönteminden yardım alınmıştır. Deneysel çalışma sonuçları göstermiştir ki genişletilmiş biliş anlayışı ile yapılan işyeri tasarımı katılımcılarda oluşan bilişsel yükün azalmasına neden olmuştur. Ayrıca kadın ve erkek katılımcılar arasında bilişsel yük açısından farklılık olmadığı da gözlenmiştir. Bu tez çalışmasında cinsiyet farklılıkları genişletilmiş biliş yaklaşımı açısından da incelenmiş ve insan-robot işbirliği açısından işyeri tasarımının önemi vurgulanmıştır.