Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Murat Tüylü
Danışman: MELİKE YALILI KILIÇ
Özet:Ülkemiz metal döküm ürünlerinin üretimi konusunda 2017 yılı verilerine göre dünyada 11. Avrupa'da ise 3. sırada yer almaktadır. Ülkelerin gelişimi ve kalkınması için metal döküm üretimi önemli rol oynamaktadır ancak dökümhaneler üretim prosesi gereği aynı zamanda atık döküm kumlarının üretime bağlı olarak sürekli oluştuğu sektörlerdendir. Ülkemizde 2017 yılında 2 155 000 ton metal döküm ürünleri üretimi yapılmış ve hesaplamalara göre 490 262,5 ton atık döküm kumu oluşmuştur. Yapılan bu çalışmada oluşan atık döküm kumlarının düzenli depolama tesislerine bertarafa gönderilmesi yerine alternatif hammadde olarak hazır beton santrallerinde %0,97, asfalt plent tesislerinde %1,05 oranında kullanılmasının yeterli olduğu hesaplanmıştır. Bursa ilinde faaliyet gösteren bir dökümhanede bir yılda oluşan 25 500 ton atığın, atık döküm kumu geri kazanım tesisine gönderilmesi durumunda dökümhanenin 2 108 136 TL (365 995 $), düzenli depolama tesisine gönderilmesi durumunda 2 519 400 TL (437 395 $) ve çimento fabrikasına gönderilmesi durumunda ise 2 841 720 TL (493 354 $) ödemesi gerektiği sonucu bulunmuştur. Bununla birlikte atıkların alternatif hammadde olarak hazır beton veya asfalt plent tesisine gönderilmesi durumunda ise dökümhane tarafından yalnızca 26 928 TL (4 675 $) ödenmesi gerektiği görülmüştür. Dökümhane ile hazır beton ve asfalt plent tesisi ile kurulacak endüstriyel simbiyoz ilişkisi ile de hammaddeye bedel ödemeyecekleri için 1 504 500 TL (261 198 $) kar edecekleri hesaplanmıştır. Yapılan araştırmalar ve hesaplamalar sonucu atık döküm kumlarının alternatif hammadde olarak kullanılmasının çevresel ve ekonomik faydalarının olduğu ancak atık döküm kumlarının iyi tanınmadığı ve bu nedenle sınırlı kullanıldığı sonucuna varılmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın öncülüğünde başlatılacak endüstriyel simbiyoz projeleri, atık döküm kumunun değerlendirilmesi ve kaynakların verimli kullanımını konusunda yol gösterici ve teşvik edici olacaktır.