CDP-kolinin uyku yoksunluğu oluşturulan sıçanlarda öğrenme ve bellek parametreleri üzerine etkisi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEN ÇAKIR

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Nevzat Kahveci

Eş Danışman: Güldal Süyen

Özet:

Bu çalışmada, hızlı göz hareketleri (REM) uyku yoksunluğunun öğrenme ve bellek üzerine bilinen olumsuz etkilerine karşı farklı dozlarda sitidin 5-difosfokolin (CDP-kolin) uygulamasının etkileri incelenmiştir. Wistar albino cinsi erkek sıçanlar (n=72, 200-300 g, 8-12 haftalık) randomize olarak 12 gruba ayrılarak uygun kafeslerde takip edilmiştir. "Flower pot" tekniği kullanılarak hayvanlar 4 gün boyunca 6.5 cm çapında bir platform üzerinde bırakılarak uyku yoksunluğu, 13 cm çapında platform üzerinde bırakılarak ortam kontrol grupları oluşturulmuştur. Morris su tankı testi ile dört gün boyunca günde iki kez eğitim fazı, 5. gün probe fazı gerçekleştirilmiştir. Morris su tankı testlerinden 30 dakika önce sıçanlara intraperitoneal olarak serum fizyolojik veya 100 µmol/kg, 300 µmol/kg, 600 µmol/kg dozunda CDP-kolin enjeksiyonu yapılmıştır. Davranış deneylerinin ardından hayvanlar dekapite edilip hipokampus bölgelerinden elde edilen homojenatlarda; Western-blot yöntemiyle fosforile siklik adenozin monofosfat yanıt elemanı bağımlı protein (pCREB), total kalsiyum kalmodulin bağımlı kinaz II (tCaMKII) ve β-Tubulin proteinlerinin analizleri yapılmıştır. Çalışmamızda REM uyku yoksunluğunun öğrenme parametreleri üzerine etkisi olmadığı, bellek parametrelerini ise olumsuz yönde etkileyebileceği gözlemlenmiştir. CDP-kolin tedavisinin bozulan bellek üzerine olumlu yönde etki edebileceği saptanmıştır. Ayrıca uyku yoksunluğu oluşturmak için kullanılan model nedeniyle hayvanların maruz kaldığı stresin öğrenme ve bellek parametrelerini etkileyebileceği ve CDP-kolinin stres üzerine olumlu etkilerinin olabileceği gözlenmiştir. Western blot analizleri sonucunda ise total CaMKII oranı değişmezken, pCREB oranı uyku yoksunluğuna bağlı anlamlı olarak azalmıştır.